درمانهای پیشرفته ناباروری در ایران
قدیمترها وقتی زوجی با مشکل ناباروری روبهرو میشد بار سفر میبست و با قرض و وام و فروش زمین و مِلک، راهی کشوری میشد تا مشکلش را برطرف کند و بتواند طعم پدر و مادرشدن را بچشد، اما حالا داستان برعکس شده و این خارجیها هستند که به کشور ما سفر میکنند تا رؤیای بچهدار شدنشان به واقعیت بپیوندد.
به گزارش پارسینه پلاس، چراکه ایران جزو ١٠ کشور برتر دنیا در درمان نازایی است و از آن مهمتر هزینههای درمان این بیماری در کشور ما نسبت به سایر کشورها بهشدت پایین است. حالا وزارت بهداشت اعلام کرده که مسافران از ١۶۴کشور تا به حال به ایران آمدهاند که برخی بیماریهای خود ازجمله نازایی را درمان کنند. این نشان میدهد که ما در این حوزه حرفهای زیادی برای گفتن داریم.
قانونی که درمان ناباروری را تسهیل میکند
«قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» دهم آبان سال ۱۴۰۰ براساس اصل هشتادوپنجم قانون اساسی، تحت کمیسیونی مشترک در مجلس شورای اسلامی، بررسی شد و پس از موافقت با اجرای آزمایشی آن بهمدت هفت سال به تأیید شورای نگهبان رسید.بر همین اساس نیز سال ۱۴۰۱ مبلغ ۱۲ هزار میلیارد تومان بودجه از سوی مجلس شورای اسلامی برای اجرای طرحهای تشویقی قانون جوانی جمعیت اختصاص یافت، البته قرار شد که هزینه درمان زوجهای نابارور بهواسطه نقش مهم آنها در جبران بخشی از کاهش نرخ جمعیت، تا ۹۰ درصد از طریق بیمهها تامین شود.
این رقمها وقتی معنادار میشوند که بدانیم براساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت در حدود ٢٠درصد از جمعیت بزرگسال با مشکل ناباروری دستوپنجه نرم میکنند. در ایران نیز ۳.۵ میلیون زوج ایرانی دچار نازایی هستند و برای درمان خود نیاز به دانش کافی و حمایت مالی دارند.
درمانهای پیشرفته ناباروری در ایران
در هرحال درمان ناباروری و مشکل ناباروری چالشی است که در بسیاری از کشورهای جهان در حال افزایش است. این اتفاق در ایران نیز سالهاست به معضل تبدیل شده است چراکه در آن بحث کاهش جمعیت مطرح است. در سالهای اخیر با مشکل موالید و کاهش جمعیت روبهرو هستیم هر چند که در سال قبل نسبت به سالهای گذشته شیب کاهش جمعیت کمتر بود و درواقع کاهش جمعیت در سال ١۴٠٢نسبت به ١۴٠١روند نزولی کمتری داشته است.»
دکتر کتایون فریمانی، رئیس مرکز ناباروری «امید»، به «شهروند» میگوید: « در ایران براساس آمارهای بانک جهانی نرخ رشد جمعیت ١,۶است یعنی ما جایگزینی برای جمعیت نداریم. به این معنا که زوجی که ازدواج میکنند اگر دو نوزاد به دنیا بیاورند جمعیت ثابت میماند. درواقع در ایران این رقم حدود ١.۶بوده و در خیلی از کشورها مانند کرهجنوبی این آمار به ١.١کاهش یافته است. اما این مشکل مختص کشور ما نیست و در کل دنیا این موضوع وجود دارد. براساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت، نرخ موالید در سال ٢٠٢١در حدود ٢.٢بوده است یعنی مقدار کمی از سطح جایگزینی و این را هم باید به یاد داشت که بیشترین آمار موالید، در کشورهای آفریقایی بوده است.
هزینههای نگرانکننده درمان ناباروری
هزینههای درمان ناباروری موضوعی است که هر زوج نابارور نگران است، دکتر فریمانی به این موضوع اشاره میکند که هزینه درمان ناباروری در کشورهای اروپایی چیزی در حدود ١٠تا ١۵هزار دلار است و در کشورهای خاورمیانه این رقم به حدود ۵تا ۶هزار دلار میرسد، اما نکته این است که در ایران این رقم چیزی در حدود ۶٠٠و ٧٠٠دلار تنزل پیدا میکند.
درواقع میتوان گفت به هر حال با پوشش بیمهها دسترسی بیماران به درمان ناباروری شاید در کمتر کشوری به این سهلالوصولی باشد. در برخی از کشورها شاید درمان رایگان باشد، اما مثلا در کشوری مثل ایتالیا و فرانسه فرد باید سالها در انتظار ارجاع به مراکز ناباروری بماند و هیچگاه طعم بچهدار شدن را نچشد، درحالیکه در ایران با این پوشش، فرد میتواند از این خدمات به سهولت استفاده کند.
به هرحال هم با بومیسازی مراکز خدمات ناباروری و هم با پیشرفتهایی که در سالهای اخیر در کشور ما در همه زمینهها داشتهایم، میتوان به این نتیجه رسید که ایران در دسترسی به درمان و هزینههای آن نسبت به سایر کشورها سرآمدتر است. درواقع ایران در دسترسی به ناباروری از کشورهای درجه یک به شمار میرود.
او به این موضوع اشاره میکند که ناباروری مسئلهای است که در همه دنیا ١۵تا ٢٠درصد زوجین را درگیر میکند و ادامه میدهد:« قسمتی از مسئله کاهش جمعیت و ناباروری به دانش پزشکی مربوط میشود و قسمت دیگر آن به مسائل اجتماعی و دیر ازدواج کردن جوانان برمیگردد. مسئلهای که باعث میشود تا آنها سالها بچهدار نشوند و از پنجره ناباروری خود خارج شوند. این گروه در سنین بالا اقدام به بارداری میکنند و این اتفاق در سالهای اخیر بهشدت در بین زوجین به چشم میخورد. درواقع باید بگوییم که پیشگیری بهتر از درمان است و یکی از مهمترین کارهایی که باید در درمان ناباروری انجام داد، پیشگیری است.
چه پیشگیریهایی وجود دارد
اطلاعرسانی و دادن اطلاعات درست به زوجینی که قصد بارداری دارند یکی از مهمترین قدمها برای آگاهسازی جامعه است. فریمانی در این خصوص میگوید: «در این مسیر مرحله اول اطلاعرسانی است. یعنی زوجین باید بدانند که باروری یک بهاری دارد و فرد چه خانم چه آقا از یک سنی به بالا اگر بخواهد اقدام به بارداری کند، ممکن است با مشکل روبهرو شود.
برخی از خانمها که دچار مشکل شدهاند، میگویند ما هیچ مشکلی نداشتیم و این را نمیدانند که ممکن است با بالا رفتن سن با مشکل روبهرو شوند. خانمها باید بدانند اگر مادر، خواهر و اقوامشان دچار مشکل شدهاند باید برای باروری، زودتر اقدام کنند.» او تأکید میکند: «یکی دیگر از مسائل ناباروری که باید رسانهای شود بحث آلایندههای محیطی مثل پلاستیکهاست که یکی از آنها پلاستیکهای شفاف است.
متأسفانه در چند سال اخیر بهشدت از این پلاستیکها استفاده میشود. درواقع در فروشگاهها چیزی پیدا نمیکنیم که روکش پلاستیکی نداشته باشد. خصوصا آبهای معدنی که در یخچال و فریزر قرار میگیرد و باعث میشود هورمونهایی که در پلاستیکهاست آزاد شود و سبب بروز بیماریهایی ازجمله آندومتیوزکه باعث بروز نازایی میگردد، شود.
شاید در ٣٠سال قبل ما کمتر با چنین مواردی مواجه میشدیم و در سالهای اخیر این موارد به وفور دیده میشود.» او به بحث چاقی و بیتحرکی نیز به عنوان یکی دیگر از عوامل نازایی اشاره کرده و توضیح میدهد: «یکی از مواردی که میتواند در پیشگیری از ناباروری کمک کند، آموزش سبک درست زندگی است.
چاقی، بیحرکتی و بیتحرکی ، تغذیه نادرست، استفاده از چربیها و غذاهای سریع و غذاهایی که سرخکرده هستند از عواملی است که باعث ناباروری میشود.» این پزشک متخصص به بحث شبزندهداری نیز اشاره کرده و ادامه میدهد: «بیخوابیهای شبانه باعث کاهش هورمون ملاتونین میشود که درواقع ترشح به موقع آن برای باروری تأثیرگذار است. درواقع اگر آگاهیرسانی به درستی انجام شود، خودمراقبتی افزایش پیدا خواهد کرد.»
مسائل اجتماعی و تأثیر آن بر باروری
داشتن شغل و شرایط مناسب اقتصادی یکی از عواملی است که در میزان باروری تأثیرگذار است. گاهی اوقات افراد فکر میکنند شغلی ندارند، هزینه شخصی ندارند و نمیتوانند فرد مناسبی برای ازدواج پیدا کنند، در چنین مواردی میتوانند از فریز تخمک و جنین استفاده کنند. هماکنون در بسیاری از کشورهای جهان از این روش برای افزایش جمعیت استفاده میکنند.
فریمانی به این موضوع اشاره میکند که شرکتهای بزرگ مثل اَپل و آمازون به کارمندان خانمش پیشنهاد میدهد که از فریز تخمکشان استفاده کنند چراکه با بالا رفتن سن، قدرت باروری آنها کاهش پیدا میکند و به همین دلیل بحث فریز تخمک، مسئله مهمی است که با آگاهیرسانی میتواند به افزایش جمعیت کمک کند.