سفر به اورامان تخت؛ جادوی طبیعت و معماری در قلب کردستان

مردم اورامان به زبان اورامی که یکی از گویش های گورانی است و زیرگروهی از گویش های شمال غرب ایران است. سخن می گویند. این روستای زیبا در دل کوه و طبیعت با معماری شگفت انگیز سالانه گردشگران و توریست های زیادی را از تمام نقاط جهان به خود جذب می کند. علاوه بر این روستای اورامان روستاهای پلکانی در سنندج مانند روستای پالنگان و روستای ژیوار به دلیل کوهستانی بودن منطقه بیشتر به چشم می خورد

چرا باید از روستای اورامان بازدید کنیم؟

یکی از جاهای دیدنی مریوان و از روستاهای پلکانی در ایران است که نمونه ای از ماسوله گیلان به شمار می رود.
سکونتگاهی با بیش از ۳۰۰۰ سال قدمت است و خانه هایی سالم از ۹۰۰ سال پیش تاکنون دارد.
طبیعتی بی نظیر دارد و چشم اندازهایش هر چشمی را به خود خیره می کند.

تاریخچه روستای اورامان

بر اساس تحقیقات باستان شناسی قدیمی ترین ساکنین غرب ایران که اورامان امروزه نیز جزئی از آن است، مردمانی به نام کرتو در حدود هزاره هشتم قبل از میلاد بودند. که معیشتی مبتنی بردامداری و زندگی ای کوچ نشینی داشتند. که بعدها و در حدود هزاره دوم قبل از میلاد اولین دسته از آنان یکجا نشین شدند. و اولین شهر را در اورامان بنا نهادند که این شهر معروف باستانی «ءاتوور» نام داشت. که توسط آشوریان حدود سه هزار سال پیش به آتش کشیده شده است و در منطقه ای به نام آتورگه قرار داشته است. آتورگه نام قدیمی مکانی در مجاورت پاوه امروزه است. که شامل حد فاصل بانوره تا روستای زردوئی می باشد که حتی نام روستای زردوئی تا حدود ۲۰۰ سال پیش آتورگه بوده که بعدها به زردوئی تغییر نام یافت.بنابراین اولین یکجانشینان مردم هورامان اجداد مردم زردوئی هستند.

قدمت آثار باستانی و تاریخی روستای اورامان بر طبق گزارشات باستان شناسی بین ۴۰ هزار تا ۱۲ هزار سال پیش تخمین زده شده است.

این آثار کشف شده که اغلب در حوالی روستای هجیج، ناو و اسپریز یافت شده اند شامل ابزارهای سنگی نخستین انسان های غار نشین و حتی استخوان های به جای مانده از حیوانات شکار شده است که بیشتر این استخوان ها متعلق به بز کوهی بوده اند. همچنین، بقایایی از اجاق هایی که در غارها بر پا می کرده اند کشف گردیده است. آثار یافت شده مذکور، مربوط به دوران پارینه سنگی می باشند.

از دیگر آثار عصر آهن در اورامان سنگ نبشته اورامان در نزدیکی تنگی ور است. این کتیبه مربوط به دوره آشوری ها است که نقش سارگون دوم شاه آشور بر آن نمایش داده شده که همراه با کتیبه ای میخی به زبان آشوری در شرح لشکرکشی های وی در غرب زاگرس و اورامان است. از دوره سلوکی و اشکانی چند پوست نوشته کشف شده که با عنوان بنچاق اورامان از آن ها یاد می شود.

معماری روستای اورامان

اورامان تخت بر خلاف نامش اصلاً تخت و صاف نیست بلکه در ناحیه بسیار ناهموار کوهستانی واقع شده است. معماری اورامانات متکی بر ساخت و ساز با استفاده از سنگ و بصورت خشکه چین است به این معنا که ملاتی در آنها به کار نرفته است و خانه ها در روستاهای منطقه با توجه به شیب تند دامنه های صخره ای به صورت پلکانی ساخته شده است. پنجره های آبی، سقف های چوبی و گل و گلدان ها از زیبایی های خانه های اورامان تخت هستند.

برخی خانه ها در این دیار قدمتی بیش از ۹۰۰ سال دارند و آسیب زیادی ندیده اند. خانه ها در اکثر موارد در دو طبقه ساخته شده و براساس معیشت فضاهای خانه ها با یکدیگر متفاوت است و خانه های افراد باغ دار، کشاورز، دامدار کما بیش با هم متفاوت است. در بسیاری از موارد طبقه همکف به محل نگهداری گله و انبار اختصاص دارد. فضای اصلی مسکونی در طبقه بالاتر واقع است و از بخش های مختلفی تشکیل می شود.

هزینه و زمان پیشنهادی بازدید

برای بازدید از روستای اورامان هزینه ای دریافت نمی شود و ۲۴ ساعته می توان از این روستا بازدید نمود. اگر از سنندج یا مریوان حرکت کنید می توانید یک روزه از اورامان تخت بازدید کنید.