شاهرود: گهواره تاریخ و فرهنگ در مسیر ابریشم

به گزارش پارسینه پلاس، شهرستان شاهرود از بزرگترین شهرستان های ایران از لحاظ مساحت می باشد بطوریکه دومین شهرستان بزرگ کشور ایران بعد از شهرستان طبس می باشد. شهرستان شاهرود دارای فرمانداری ویژه است و مرکز این شهرستان شهر شاهرود می باشد و در شمال شرقی کشور ایران قرار دارد.

پیشینهٔ تاریخی

مدارکی وجود دارد که نشان می دهد شاهرود و بسطام یکی از شهرهای مهم چهاردهمین ایالت تاریخی، «چخره» (از تقسیمات شانزده گانهٔ اوستایی در دوران باستان) و همسایه جنوبی ایالت هیرکانیا بوده که در دامنهٔ جنوبی رشته کوه البرز، توسط آریایی ها بنا نهاده شده است. برخی پژوهندگان واژهٔ چخره را شکل ابتدایی شاهرود دانسته اند. به لغت اوستایی چخرو-ایتی به معنی چرخ پیشه و چخرو-وَتی به معنی دانای چرخ است. این دو هیئت اوستایی این نام، حاوی نام شاهرود می باشند. اشکانیان

هستهٔ اولیهٔ شهر به منظور دفاع در برابر مهاجمان، بر فراز تپه های کم ارتفاع دامنهٔ کوه های شمالی و غربی رود بزرگ این منطقه بنا شد که به جهت بزرگی این رود، تدریجاً نام شاهرود را به خود گرفت و به تدریج همراه با برقراری امنیت، رشد و توسعه یافت به طوری که در کنار صددروازه، پایتخت اشکانیان که به باور بسیاری از پژوهشگران محل کنونی شهر دامغان است، در شمار شهرهای معتبر پارتی درآمد. به نوشتهٔ برخی پژوهشگران از جمله «اگورود نیکوف»، سومین آتش مقدس اهورامزدا که در اوستا آمده، آذرفرنبغ است که آتشکدهٔ بزرگ شاهرود بوده است.

در دوران بعدتر، این شهر همراه با دامغان در ردیف مهم ترین شهرهای ایالت تاریخی کومِش قرار گرفت و به استناد برخی اشاره های تاریخی مندرج در متون و بعضی شواهد باستان شناسی شهر کنونی شاهرود محل عبور کاروان هایی بوده است که بزرگراه غربی-شرقی جادهٔ ابریشم را طی می کردند.

مناطق گردشگری شاهرود

از محلات قدیم شاهرود می توان به شبدری، باغ زندان، بیدآباد، مصلی و قلعه اشاره نمود.

•  تکیه برنجی
•  چنار سوخته
•  تکیه گلشن
•  مسجد شیخ علی اکبر
•  مسجد آقا
•  مسجد جامع شاهرود
•  مسجد اخیانی ها
•  تکیه زنجیری (بازار)
•  مدرسه بید آباد
•  مدرسه حضرت ولی عصر (عج)(مدرسه بازار

•  مدرسه علمیه امام صادق (مدرسه قلعه)
•  مسجد امام حسن عسگری شاهرود
•  مسجد مدرسه قلعه
•  مسجد و آرامگاه بایزید بسطامی(بسطام)
•  آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی (قلعه نو خرقان)

لهجه و گویش شاهرود

لهجه شاهرودی از لهجه های زبان فارسی است که در استان سمنان و منطقه شاهرود به آن تکلم می شود.این لهجه از لهجه هایی است که به پهلوی نزدیک است.زبان مردم شاهرود که لهجه ای فارسی به شمار می رود با زبان های دیگر این استان مانند سمنانی و سنگسری کاملا تفاوت دارد.گویش شاهرودی جدا از استان سمنان در مناطقی از استان گلستان نیز رایج است.