انواع ریزش مو و اهمیت درمان آن

اگر چند روز موهایتان را نشویید، موهایی خواهید داشت که از منافذ فولیکول آزاد شده یا از پوست سر ریخته شده اند اما همچنان روی سر وجود دارند یا تا حد زیادی با موهای دیگر در هم پیچیده شده اند و خیلی سست به پوست سر متصل هستند. هر چه فاصله بین شست وشوی سر بیشتر شود، موهای بیشتری به این صورت جمع شده، به گونه ای که وقتی موهایتان را می شویید، به نظر می رسد به یک باره حجم زیادی از موهای شما ریخته است. اما درواقع، تنها بخشی از ریزش چند روزه دچار ریزش شده است. بیشتر اوقات ریزش موی جزئی علامت این است که بدنتان در حال تولید موهای جدید و سالم است که با موهای قدیمی جایگزین کند. در واقع از دست دادن ۱۰۰ تار مو در روز طبیعی است. اگر مطمئن نیستید میزان ریزش موهایتان طبیعی است یا نه، خوب است به چیزی که معمولاً روی برس یا کف حمام می بینید توجه کنید. اگر متوجه شدید ریزش موهایتان ناگهان بیشتر شده یا دم اسبی تان کم حجم شده و پوست سرتان نمایان تر شده، پس بیشتر از حد طبیعی، ریزش مو دارید.

پیدا کردن علت افزایش ریزش موی ناگهانی کار سختی است؛ زیرا ریزش مو در خانم ها دلایل بسیار گوناگونی می تواند داشته باشد. برخی از این دلایل، مثلاً ریزش موی ژنتیکی، واقعاً تحت کنترل شما نیستند؛ اما دلایل دیگر مثلاً: ریزش مو بر اثر کشش یا ریزش موی موقتی (عارضه ای بسیار شایع که تلوژن افلوویوم نامیده می شود)، در صورت تشخیص به موقع، قابل کنترل و جبران هستند. برخی از دلایل ریزش مو در خانم ها سبب ریزش موی ناگهانی می شوند و برخی دیگر، تدریجی بوده و به مرور زمان به چشم می آیند.

چه زمانی باید نگران ریزش مو شد

زمانی باید موضوع را جدی بگیرید که متوجه می شوید روزانه بیش از حد معمول موهای شما ریزش می کند. اما برای اطمینان از این امر نیز لزومی به شمارش موهایتان نیست.ریزش جدی موها معمولا اشکال خاصی دارد که بسته به علت آن متفاوت است. «آلوپسی آره آتا» یک شکل التهابی و خودایمنی از ریزش مو و یک بیماری جدی است که زمانی رخ می دهد که حجم زیادی مو به طور همزمان دچار ریزش شود و خود را به صورت لکه های طاس دایره ای شکل روی سر نشان دهد. اگر متوجه ریزش مو در نواحی دیگر مانند مژه ها و ابروهای خود شده اید، این می تواند نشانه ای از «آلوپسی یونیورسالیس» است.

برخی دیگر از انواع ریزش مو جدی نیستند اما باز هم توصیه می کنیم به پزشک مراجعه کنید. برای مثال، ریزش موی هورمونی معمولا روی شقیقه ها، بالای سر یا در قسمت های جلویی بالای سر اغلب یک شکل موقتی از ریزش مو را به همراه دارد. شکل دیگری از آن نیز ریزش موی پراکنده است که پوست سر به مرور از میان موهای سر خودنمایی می کند. نوع دیگری از ریزش مو هم می تواند ناشی از استرس باشد که معمولا با خارش یا سوزش همراه نیست و ریزش به صورت محدودشونده رخ می دهد به طوری که تنها یک یا دو ماه ادامه می یابد.

انواع ریزش مو

طاسی مرحله نهایی ریزش مو است که به صورت کلی یا جزیی اتفاق می افتد، هر فرد به طور معمول روزانه ۶۰ تار موی خود را از دست می دهد. زیرا این دسته از موها به طور معمول در هنگام شستشو یا برس کشیدن مو می ریزد. بنابراین چنین حالتی کاملا عادی است و جای هیچ گونه نگرانی ندارد. از دست دادن روزانه حدود صد تار مو برای مدت کوتاه نیاز به مراجعه به یک متخصص ندارد و ممکن است یک واکنش موقت به عوامل داخلی یا خارجی از نظر ساختار بیولوژیکی بدن باشد و پس از مدتی مو به حالت طبیعی بر می گردد. با بالا رفتن سن، ضمن اینکه ریزش معمولی مو ادامه دارد، بدن دیگر قادر به جایگزینی موهای از دست رفته نیست و به این ترتیب موها به تدریج کم پشت می شود و این نوع ریزش مو طبیعی است و کاری برای توقف آن نمی توان کرد.

ریزش موی فصلی

گاهی جدا از دیگر عواملی که در ریزش مو دخیل هستند، تغییر فصل هم می تواند باعث ریزش شود. برخی افراد با شروع پاییز و زمستان این تجربه را دارند. برخی مطالعات نشان می دهد بیشترین حجم موها در فاز تلوژن یا فاز استراحت دچار ریزش می شود. موها پس از ورود به فاز تلوژن روزانه حدود ۱۰۰ تار از آن ریزش می کند، به این معنا که افراد معمولا در اواخل تابستان و شروع پاییز بیشترین میزان ریزش مو را تجربه می کنند.عقیده ای که پشت این ادعا وجود دارد این است که در ماه های تابستان، محافظت بیشتری از موها در برابر نور خورشید انجام می شود و اغلب موها را می پوشانند. پس از پایان تابستان، این موها ریزش کرده و موهای ضخیم تری در پاییز و زمستان جای آن را می گیرند. علاوه بر این، در فصل زمستان، بدن ما آماده تولید موهای جدید در نزدیکی پوست سر می شود تا نوعی عایق برای مواجهه با سرما ایجاد کند که این امر ممکن است باعث ریزش موهای قدیمی تر شود تا جا برای رشد موهای جدید باز شود.

ریزش مو ناگهانی

گاهی اوقات افراد دچار ریزش موی ناگهانی و غافلگیرانه در عرض مدت کوتاهی می شوند این ریزش وسیع و شدید مو دارای خطر کمتری است و می تواند به دنبال شوکهای هیجانی یا ناراحتیهای روانی یا جسمی مانند: زایمان و سقط جنین، تب های شدید، بیهوشی عمومی، مسمومیت، مصرف بعضی داروها رخ دهد، سایر عوامل مانند عدم تعادل در رژیم غذایی، کمبودهایی تغذیه ای، خستگی بیش از حد و عدم رعایت نکات بهداشتی اثرات زیان آوری روی سلامتی و رشد موها دارند کمبود اسید آمینه های اساسی، روی و مس، ویتامینهای B، ویتامین H (بیوتین)، ویتامین A و E می تواند باعث ضعف پیاز مو می شود و مصرف این مواد کراتینی شدن و پیری پوست و موها را به تاخیر می اندازد.

طاسی آندروژنیک

شایعترین علت ریزش مو در افراد بزرگسال، طاسی آندروژنیک است. تئوری هامیلتون برای اولین بار در سال ۱۹۴۲ بیان کرد که هورمونهای مردانه یا آندروژن باعث ریزش مو می شود. او بعدها ضمن توضیح این نوع طاسی آن را به هشت گروه تقسیم کرد. در تقسیم بندی او در مرحله ۱ و ۲ موها از دو طرف پیشانی در شقیقه ها به عقب رفته و در مرحله چهار در عقب سر نیز ایجاد طاسی شده و درمرحله ششم طاسی قسمت جلوی سر به قسمت طاسی عقب سر متصل می شود و در سال ۱۹۷۵ “نوروود” و در سال ۱۹۷۷ “لودویک” تقسیم بندی های جدیدتری ارایه دادند و لودویک ضمن بیان ریزش موی آندروژنیک در زنان بیشتر به صورت منتشر است و برخلاف تصور عموم کچلی مردانه، در زنان کمتر از پنجاه سال در دهه دوم، سوم، چهارم حدود ۵۰ درصد شیوع دارد.

طاسی آندروژنیک ریشه ارثی دارد. نازک شدن ارثی موها و طاسی سر در مردان و زنان در اثر استعداد ژنتیکی این افراد و تحت تاثیر آندروژنها یا هورمونهای مردانه است. نازک شدن موها معمولا در هر دو جنس بین سنین ۱۲ تا ۴۰ سالگی شروع می شود و حدود نیمی از جمعیت بیش از پنجاه سالگی درجاتی از آن را نشان می دهند. در مردانی که از قبل استعداد ژنتیکی ابتلاء به این حالت را دارند، این حالت خیلی زود و از اواخر دوران بلوغ شروع می شود.

علایم ظاهری را به سادگی می توان شناخت این گونه ریزش موها غالبا تحت تاثیر هورمون اصلی مردانه تستوسترون است و در برخی موارد خیلی زودرس شروع می شود. پیشانی و شقیقه ها در برخی از جوانان حوالی سن ۲۰ سالگی شروع به خالی شدن می کند به همین دلیل است که این نوع ریزش مو عمدتا حساسیت زیادی بین مردان دارد. زیرا در بعضی ممکن است باعث کاهش اعتماد به نفس و مشکلاتی در ارتباط با دیگران شود. این ریزش مو تا اندازه زیادی به روی ظاهر فرد تاثیر می گذارد. پیری در ارتباط با مو می تواند مربوط به پس رفتن خط مو و یا مربوط به طاسی باشد واگر افراد هنگام ملاقات با شخص از صورت به پیشانی یا کف سر معطوف شود و صورت فرد نسبت به سن واقعی پیرتر نشان داده شود.

درمان ریزش مو را جدی بگیرید

هر زمانی که احساس کردید دچار ریزش موی غیرعادی و بدون توجیه شده اید، اگر باردار نیستید یا تحت شیمی درمانی قرار نگرفته اید اما باز هم حجم زیادی از موهایتان در طول روز می ریزد، وقت آن رسیده که به پزشک مراجعه کنید. برجستگی های قرمز یا برآمدگی های چرکی روی پوست سر، حساسیت، درد یا خارش شدید نیز نیاز به مراجعه فوری به متخصص پوست دارد. این علائم می تواند علائم ریزش موی التهابی باشد که ممکن است منجر به ایجاد زخم شود که نتیجه آن ریزش موی دائمی خواهد بود. مداخلات اولیه برای حفظ سلامت موها در چنین شرایطی بسیار مهم است.

در مورد ریزش موی ناشی از استرس، راه هایی برای مقابله با اضطرابی که یک بیماری همه گیر می تواند به همراه داشته باشد. برقراری هماهنگی بین ذهن، بدن، سبک زندگی و سلامت دستگاه گوارش به مدیریت پوست و مو کمک می کند. بسیاری از محققان به این قبیل بیماران توصیه می کنند که در طول روز یکی دو بار تمرین مدیتیشن کنند و صداهای آرام بخش مانند صدای امواج دریا گوش کنند و در کنار آن، برای آرامش بیشتر ذهن، از فن تنفس عمیق استفاده کنند.

پیاده روی در هوای تازه هم می تواند به آرام شدن بدن و ذهن کمک کند. به رغم نوع ریزش مویی که هر فرد ممکن است به آن مبتلا شود، گزینه های درمانی مختلفی هم وجود دارد که شامل استفاده از مواد آرایشی بهداشتی مختلف توصیه شده از سوی پزشک، حجم دهی به موها، برطرف کردن ریزش موقتی موها با کمک داروهایی که به ریزش موی التهابی کمک می کند و درمان هایی برای تقویت رشد مو می شود.