تأثیر ورزش بر توسعه اقتصاد و تجارت بین‌المللی ایران
ورزش تنها یک فعالیت تفریحی نیست؛ بلکه ابعادی گسترده در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دارد. در بسیاری از کشورها، صنعت ورزش سهم قابل‌توجهی از اقتصاد ملی را به خود اختصاص داده است. در ایران اما، با وجود ظرفیت‌های بالا، هنوز از این فرصت اقتصادی به طور کامل استفاده نشده است. پژوهشی جدید به بررسی عواملی پرداخته که می‌توانند به توسعه دیپلماسی اقتصادی در ورزش ایران کمک کنند.
به گزارش پارسینه پلاس، ورزش به‌عنوان یک صنعت جهانی، نقشی کلیدی در روابط اقتصادی و سیاسی کشورها دارد. در برخی کشورها، ورزش نه‌تنها وسیله‌ای برای سرگرمی، بلکه بخشی از اقتصاد کلان محسوب می‌شود. برای مثال، در انگلیس، صنعت ورزش در بین ۱۵ صنعت برتر قرار دارد، اما در برخی کشورهای درحال‌توسعه، این حوزه هنوز به یک صنعت پایدار تبدیل نشده است. با این حال، آمارهای جهانی نشان می‌دهند که این صنعت رشد قابل‌توجهی دارد. طبق داده‌های سال ۲۰۱۳، درآمد بازار جهانی ورزش حدود ۷۶ میلیارد دلار آمریکا بوده است. این نشان می‌دهد که اگر کشورها بتوانند از ظرفیت‌های موجود در ورزش به‌درستی استفاده کنند، می‌توانند سهم بیشتری از اقتصاد جهانی را به خود اختصاص دهند.
در ایران، به دلیل اتکا به اقتصاد نفتی، توجه کمتری به سایر بخش‌های اقتصادی از جمله ورزش شده است. درحالی‌که این حوزه می‌تواند در ایجاد فرصت‌های شغلی، افزایش صادرات و بهبود روابط دیپلماتیک مؤثر باشد. آمارهای سازمان تجارت جهانی نشان می‌دهند که سهم ایران از صادرات پوشاک و کفش ورزشی در سال ۲۰۱۶ بسیار ناچیز بوده است. این در حالی است که کشورهایی مانند آمریکا، انگلیس و آلمان بازارهای اصلی تجهیزات ورزشی جهان را در اختیار دارند. بنابراین، بررسی روش‌های توسعه دیپلماسی اقتصادی از طریق ورزش می‌تواند به ایران کمک کند تا جایگاه خود را در این حوزه تقویت کند.
مازیار کلاشی، استادیار مدیریت ورزشی دانشگاه شهید بهشتی، به همراه تیمی از پژوهشگران، تحقیقی را در این زمینه انجام داده است. این پژوهش با همکاری پژوهشگاه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی و دانشگاه گیلان انجام شده و به بررسی عوامل مؤثر بر توسعه دیپلماسی اقتصادی در ورزش ایران پرداخته است.
در این پژوهش ۱۴۴ نفر از استادان، کارشناسان و متخصصان حوزه مدیریت ورزشی و اقتصاد مشارکت داشته اند. داده های به دست آمده از این افراد که از طریق پرسش نامه حاصل شده بودند، با استفاده از روش های آماری تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهند که هشت عامل کلیدی در توسعه دیپلماسی اقتصادی ورزش ایران نقش دارند. این عوامل شامل بسترسازی اقتصادی، توسعه دانش و اطلاعات، بهبود ارتباطات، ارتقای کیفیت صادرات، توسعه صادرات، گسترش بخش خصوصی، مشارکت فعال و پشتیبانی از این حوزه هستند.
بر اساس این یافته‌ها، توسعه بخش خصوصی و افزایش تعاملات بین‌المللی می‌تواند تأثیر زیادی در رشد اقتصادی ورزش ایران داشته باشد.
طبق این مطالعه، یکی از راه‌های تقویت دیپلماسی اقتصادی در ورزش ایران، سرمایه‌گذاری بیشتر در بخش خصوصی است. در بسیاری از کشورها، باشگاه‌های ورزشی، رویدادهای بین‌المللی و تولید کالاهای ورزشی سهم زیادی در اقتصاد دارند. برای مثال، چین در سال ۲۰۱۳ بیش از یک تریلیون یوان از طریق صنعت ورزش درآمد داشته است. درحالی‌که ایران هنوز در این زمینه جای پیشرفت بسیاری دارد. همچنین، توسعه صادرات کالاهای ورزشی و تسهیل ورود شرکت‌های ایرانی به بازارهای بین‌المللی می‌تواند به رشد اقتصادی این حوزه کمک کند.
پژوهشگران بر اساس این تحقیق پیشنهاد می‌کنند که برای توسعه دیپلماسی اقتصادی از طریق ورزش، باید سیاست‌هایی برای حمایت از سرمایه‌گذاری در این بخش تدوین شود.
ایجاد تسهیلات برای ورود شرکت‌های خصوصی به حوزه ورزش، جذب سرمایه‌گذاران خارجی و توسعه همکاری‌های بین‌المللی از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند به افزایش سهم ایران در بازار جهانی ورزش کمک کنند. همچنین، بهبود زیرساخت‌ها و افزایش کیفیت کالاهای ورزشی تولیدی می‌تواند رقابت‌پذیری ایران را در این حوزه افزایش دهد.
نتایج این پژوهش در فصلنامه «پژوهش‌های فیزیولوژی و مدیریت در ورزش» منتشر شده است. این نشریه وابسته به جهاد دانشگاهی است و به انتشار تحقیقات علمی در حوزه مدیریت ورزشی و فیزیولوژی می‌پردازد.
انتشار یافته های این پژوهش می‌تواند به تصمیم‌گیران و فعالان ورزشی کشور در شناخت بهتر فرصت‌های اقتصادی این حوزه کمک کند و زمینه‌ای برای توسعه بیشتر صنعت ورزش در ایران فراهم کند.