توصیه‌های طب سنتی برای تغذیه‌ای سالم و مزاج‌ساز
طب سنتی ایران با نگاهی عمیق به مزاج انسان‌ها و اقلیم‌های متفاوت، راهکارهایی کاربردی برای تغذیه سالم ارائه می‌دهد. این توصیه‌ها نه‌تنها بر انتخاب غذا، بلکه بر زمان، ترکیب و طرز مصرف آن نیز تمرکز دارند.
به گزارش پارسینه پلاس، طب سنتی ایران با نگاهی عمیق به مزاج انسان‌ها و اقلیم‌های متفاوت، راهکارهایی کاربردی برای تغذیه سالم ارائه می‌دهد. این توصیه‌ها نه‌تنها بر انتخاب غذا، بلکه بر زمان، ترکیب و طرز مصرف آن نیز تمرکز دارند.
تغذیه از نگاه طب سنتی ایرانی، پایه‌ای‌ترین اصل در حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری‌هاست. برخلاف باور رایج که تغذیه را تنها در مصرف مواد مغذی خلاصه می‌کند، این مکتب اصیل، تناسب غذا با مزاج فرد، اقلیم، فصل، سن و شرایط روحی را نیز در نظر می‌گیرد.
تغذیه متناسب با مزاج
هر انسان دارای مزاجی خاص (گرم، سرد، خشک یا تر) است. در طب سنتی، تغذیه زمانی مؤثر است که با این مزاج تطبیق داشته باشد:
سردمزاج‌ها باید از خوردنی‌هایی چون خیار، ماست، ترشی، دوغ و عدس پرهیز کنند و در عوض از خوراکی‌های گرم مثل زنجبیل، خرما، گوشت گوسفند و عسل بهره ببرند.
گرم‌مزاج‌ها نیز نباید در مصرف گوشت قرمز، فلفل، دارچین و عسل افراط کنند و بهتر است از لبنیات، کاهو، خرفه و آلو بیشتر استفاده کنند.
تغذیه فصلی
در تابستان: غذاهای خنک و سبک مانند آش دوغ، خیار، آب‌دوغ خیار، میوه‌های آبدار مانند هندوانه و آلو تجویز می‌شود.
در زمستان: غذاهایی با طبع گرم مانند آبگوشت، عدسی، خورش بادمجان و حلیم مناسب‌تر هستند.
در بهار: پاک‌سازی بدن با غذاهای لطیف مثل آش سبزی و سوپ توصیه می‌شود.
در پاییز: مصرف کدو، سیب، انار، زرشک و غذاهای متعادل و زودهضم پیشنهاد می‌شود.
زمان و آداب غذا خوردن
بهترین زمان غذا خوردن در طب سنتی زمانی است که واقعاً احساس گرسنگی می‌کنید، نه طبق ساعت.
غذا باید با آرامش، بدون استرس و در محیطی بی‌صدا و دل‌نشین صرف شود.
از صحبت‌کردن، تماشای تلویزیون، یا کار کردن هنگام غذا خوردن پرهیز شود.
نوشیدن آب سرد یا نوشابه بلافاصله پس از غذا ممنوع است؛ چرا که موجب ضعف معده و اختلال در هضم می‌شود.
اولویت با غذاهای ساده و خانگی
مصرف غذاهای تازه‌پخته، طبیعی و فاقد مواد افزودنی در طب سنتی اصل اول است.
پرهیز از غذاهای کنسروی، یخ‌زده، مانده و فست‌فودها توصیه می‌شود؛ چراکه تولید خلط‌های مضر و رسوبات در بدن را افزایش می‌دهند.
غذاهای سنتی مثل آش جو، عدسی، شله‌زرد، آبگوشت کم‌چرب، حریره بادام، شیربرنج و نان سنگک با سبزی تازه جایگزین‌های سالم برای وعده‌های امروزی هستند.
پرهیزهای مهم غذایی
پرهیز از ترکیب‌های ناسازگار مانند:
شیر و ماهی
ماست و گوشت
تخم‌مرغ و سیر
شیر با ترشی
پرهیز از زیاده‌روی در خوردن حتی غذاهای سالم، که به گفته حکما:
«قلیل‌الغذا، کثیرالعمر»
جمع‌بندی
تغذیه در طب سنتی ایرانی صرفاً خوردن غذا نیست، بلکه یک الگوی منسجم و دقیق از زیست سالم است. رعایت اصول مزاج‌شناسی، تغذیه فصلی، زمان‌بندی صحیح، پرهیز از ترکیبات مضر و اولویت‌دادن به غذاهای ساده و طبیعی، می‌تواند سلامت جسم، تعادل روان و طول عمر را تضمین کند. سفره ایرانی، اگر با حکمت همراه شود، نسخه‌ای کامل برای تندرستی خواهد بود.