در رمضان از خدا چه بخواهیم؟

به گزارش پارسینه پلاس به نقل از پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ،صحیفه سجادیه یکی از مهم ترین میراث های مکتوب شیعه است که در آن امام سجاد (علیه السلام) بسیاری از معارف دینی را به زبان دعا مطرح فرموده اند. یکی از دعاهای صحیفه، دعایی است که هنگام ورود به ماه رمضان خوانده می شود. یعنی دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه که حضرت در آن براهمیت ماه مبارک رمضان تاکید کرده اند. حضرت زین العابدین در این دعا مضامین و مفاهیم عمیقی از معارف مرتبط با ماه صیام و همچنین نوع بهره مندی از فیوضات این ماه سراسر نور، رحمت وبرکت را بیان میفرمایند.

بنابر روایت شبستان، دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه، شامل ۱۹بند است و با این فراز آغاز می شود: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدَانَا لِحَمْدِهِ وَ جَعَلَنَا مِنْ أَهْلِهِ لِنَکُونَ لِإِحْسَانِهِ مِنَ الشَّاکِرِینَ وَ لِیَجْزِیَنَا عَلَی ذَلِکَ جَزَاءَ الْمُحْسِنِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی حَبَانَا بِدِینِهِ وَ اخْتَصَّنَا بِمِلَّتِهِ وَ سَبَّلَنَا فِی سُبُلِ إِحْسَانِهِ لِنَسْلُکَهَا بِمَنِّهِ إِلَی رِضْوَانِهِ حَمْداً یَتَقَبَّلُهُ مِنَّا وَ یَرْضَی بِهِ عَنَّا؛ سپاس خدا را که ما را به سپاس خود، راهنما شد و شایسته آن نمود، تا از شکرگزاران احسان او گردیم و به ما بر این کار پاداش نیکوکاران بخشید و سپاس خدای را که دین اش را به ما عنایت فرمود و ما را به آئین خود اختصاص داد و در راه های احسان خود روان ساخت، تا در آن ها به فضل و لطفش به سوی رضوان او حرکت کنیم، چنان حمدی که از ما بپذیرد، و به سبب آن از ما خشنود شود.»

در فراز دوم دعای حضرت (ع)، در تعبیری جالب، یکی از راه های حرکت به سوی رضوان الهی را که در بند اول به آن اشاره کردند ماه مبارک رمضان عنوان کرده و می فرمایند: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَ مِنْ تِلْکَ السُّبُلِ شَهْرَهُ شَهْرَ رَمَضَانَ، شَهْرَ الصِّیَامِ وَ شَهْرَ الْإِسْلَامِ وَ شَهْرَ الطَّهُور وَ شَهْرَ التَّمْحِیصِ وَ شَهْرَ الْقِیَامِ «الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ، هُدی لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدی وَالْفُرْقانِ» سپاس خدایی را که از جمله آن راه ها، ماه خود ماه رمضان را قرار داد، ماه روزه، ماه اسلام، ماه طهارت، ماه آزمایش، ماه قیام، ماهی که قرآن را در آن نازل کرد، برای هدایت مردم و بودن نشانه هایی روشن از هدایت و مشخص شدن حق از باطل»

امام علی ابن الحسین علیهم السلام در فراز سوم دعا، ضمن اعلام برتری ماه مبارک رمضان بر سایر ماه ها دلیل آن را فضیلت های آشکار رمضان المبارک برمی شمرند و می فرمایند: پس آنچه را در زمان های دیگر حلال بود حرام کرد و برای اکرام آن خوراکی ها و آشامیدنی ها را منع نمود و برای آن زمان معینی قرار داد که حضرتش – جلّ وعز – اجازه نمی دهد از آن پیش افتد و نمی پذیرد که از آن پس افتد. سپس اشاره می کنند که خداوند یکی از شب های این ماه را بر هزارماه فضیلت و برتری داد و آن را شب قدر نامید، که در آن شب فرشتگان و روح به فرمان پروردگارشان برای هر امری نازل می گردند، و آن شب سلامتی و برکت پیوسته است تا سپیده دم برهر کس از بندگانش که بخواهد به جهت قضایش که لازم الاجراء دانسته است.

در ادامه دعا حضرت درخواست هایی از پروردگار دارند که یک به یک آنها را نام برده و از درگاه الهی مسئلت می کنند. از جمله از خدا می خواهند: بارالها بر محمد و آلش درود فرست و معرفت برتری این ماه و بزرگداشت احترامش و خودداری از محرمات در آن را به ما الهام کن و ما را به روزه داشتن آن با حفظ جوارح از گناهان و به کار بردن آن ها در آنچه که تو را خشنود می نماید یاری ده، تا با گوشمان به گفتار لغو گوش نکنیم و با چشمانمان به تماشای لهو نشتابیم و دست هایمان را به حرامی دراز نکنیم و- به سوی ممنوع تو گام برنداریم، شکم هایمان جز به حلال پر نشود و زبانمان به غیر آنچه تو گفته ای گویا نگردد، و جز در کاری که ما را به ثواب تو نزدیک می کند به کوشش برنخیزیم.

درخواست هایی که باید در رمضان از خدا مسئلت کرد

از جمله موارد جالب توجهی که امام در بین درخواست های خود در این ماه خاص بیان کرده و از خدا مسئلت می کنند رعایت اوقات نمازهای پنج گانه و رسیدن به مراتب آن، نیکی به خویشاوندان و رسیدگی به همسایگان، پاک کردن اموال از طریق رد مظالم، آشتی با آنها که با ما قهرکرده اند و رعایت انصاف و مدارا با دشمنان است. آنجا که می فرمایند: بارالها بر محمد و آلش درود فرست و ما را در این ماه بر اوقات نمازهای پنج گانه به نحوی که حدودش را معین نمودی و واجباتش را مقرر فرمودی و شروطش را بیان کردی و اوقاتش را تعیین نمودی آگاه و بینا ساز و ما را در مرتبه آنانی قرار ده که به مراتب آن رسیده اند و ارکانش را نگهبان اند و آن را در اوقات خود بپا می دارند آن طور که پیامبرت – که صلوات تو بر او و آلش باد – تشریع فرموده در رکوع و سجود و همه آداب و درجات عالی فضیلت اش، با کامل ترین طهارت و تمام ترین اش و روشن ترین مراتب خشوع و رساترین اش.

و ما را در این ماه توفیق ده تا به خویشاوندان خود نیکی و به همسایگان از راه احسان و بخشش رسیدگی کنیم و اموال خود را از مظالم پاک نماییم و با بیرون کردن زکات آن را پاکیزه کنیم، با آن کس که با ما قهر کرده آشتی کرده و با کسی که به ما ستم نموده به انصاف برخاسته و با دشمن مدارا کنیم مگر آن که دشمنی با او به خاطر تو و در راه تو باشد زیرا او دشمنی است که هرگز با وی دوستی ننمائیم و حزبی است که دل با او صاف نکنیم.

این دعا چند فراز دیگر نیز دارد که در مفاتیح الجنان یا صحیفه سجادیه در دسترس است. اما از فرازهای پر رازورمز دعای چهل و چهارم صحیفه چند نکته را می توان دریافت:

۱. ماه رمضان بر ماه های دیگر به سبب برکات، حرمت های فراوان، کرامت ها و شرافت های آن، برتری دارد.

۲. خداوند برای این ماه زمان آشکاری قرار داده و اجازه نمی دهد که پیش انداخته شود و نمی پذیرد که از آن وقت تاخیر بیافتد؛ بنابراین جایی برای تاویل های دلخواه و تفسیرهای به رأی درباره تعیین زمان برای این ماه نخواهد بود.

۳. ماه رمضان به این دلیل که شب قدر در آن قرار دارد بر ماه های دیگر برتری دارد زیرا شب قدر شبی است که بر شب های هزار ماه برتری داد و این شب تا طلوع فجر دائم البرکه است.

۴. شب های ماه مبارک رمضان زمان نزول فیض خدا است. یکی از فیض های خاص الهی که کرم و بخشش وی است طبق بیان امام سجاد (ع) در هر شبی از شب های این ماه مبارک فرو فرستاده می شود.

۵. یکی از ویژگی های شب های ماه رمضان آزادکردن جان های در بند انواع عصیان و طغیان است.

۶. از دیگر ویژگی های روزها و شب های این ماه پربرکت شاهد بودن این ماه و شهادت دادن این ایام در دنیایی دیگر براساس اعمال ما در روز ها و شب های این بخش از عمر و زندگانی ما است.

۷. در این دعا امام سجاد (ع) حرمت زمان نماز را از خداوند بلندمرتبه درخواست می نماید. خدایا ما را در این ماه بر اوقات نمازهای پنج گانه باحدود و احکامش که مقرر نموده ای و واجباتش که واجب کرده ای و شروط و اوقاتش که شرط و تعیین نموده ای آگاه گردان.

۸. درنگاه امام (علیه السلام) روزهای این ماه زمان روزه داری، و شب ها زمان ایستادن و قیام است. در این دعا قیام را به نماز، تضرع، خشوع و ذلت در برابر پروردگار عالمیان معنا نموده است.

۹. براساس انسان شناسی الهی، امام در این دعا اعلام می کند که زینت و زیور ماه مبارک به طاعت ما برای خداست.