مناره گلپایگان: نمادی از تاریخ و هنر ایران

به گزارش پارسینه پلاس،  گلپایگان، مرکز شهرستان گلپایگان در استان اصفهان قرار دارد. نام اولیه‌اش گردپاذگان بوده و از ترکیب کلمات گل، پای و گان به وجود آمده است. در طول تاریخ، نام‌های مختلفی برای این شهر استفاده شده‌اند، از جمله وردپاتکان، وردپاذکان، گردپاذکان، گلپادگان و گلپایگان. نام‌گذاری‌ها مرتبط با معانی مختلف از جمله گلباد (گل سرخ) و پاییدن (نگاهبانی) است. این شهر به عنوان یکی از شهرستان‌های مهم استان اصفهان به شمار می‌آید.

اگر تصمیم به سفر به شهر گلپایگان دارید و تمایل به شناخت آثار تاریخی زیبای این منطقه دارید، در ادامه با ما همراه شوید. تا شما را با یکی از مهمترین آثار تاریخی گلپایگان آشنا  کنیم .

 

چکیده اطلاعات درباره مناره گلپایگان

نام:مناره سلجوقی گلپایگان

کشور:ایران

استان:استان اصفهان

شهرستان:گلپایگان

بخش مرکزی

 

اطلاعات اثر 

نوع بنا:گِل و آجر

کاربری:بنای تاریخی

دورهٔ ساخت: اثرسلجوقیان

اطلاعات ثبتی مناره گلپایگان

شمارهٔ ثبت:۲۵۰

تاریخ ثبت ملی:۲۸ خرداد ۱۳۱۵

اطلاعات بازدید مناره گلپایگان

امکان بازدید دارد

 

مناره گلپایگان

مناره بلند گلپایگان، یکی از بلندترین مناره‌های قرن پنجم هجری قمری می‌باشد. این مناره که با نام “میل گلپایگان” هم شناخته می‌شود، در خیابان امام خمینی، سه راه آیت طالقانی و مقابل پارک فانوس واقع شده است.

 

 

معماری مناره گلپایگان

ساختار مناره گلپایگان دارای دو در و پلکانی درونی است. این مناره در قسمت‌های پایین و بالای خود مرمت شده و دارای کتیبه‌های آجری با نوشته‌های خط کوفی، بدون تاریخ، که متنی از آیات قرآن را شامل می‌شود، می‌باشد.

این مناره که به قدمتی بیش از ۱۰۰۰ سال می‌رسد، در برابر عوامل طبیعی مانند زلزله، باد، باران، سرما و گرما مقاومت کرده و از بلندترین مناره‌های ایران به شمار می‌آید. در سال ۱۳۱۷ مرمت شده و در تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۱۵ با شماره ۲۵۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است. از دهه ۲۰، عکس‌های اولیه این بنا توسط پروفسور آرتور آپهم پوپ گرفته شده است. دو راه پله با ۶۴ پله به بالای مناره منتهی می‌شوند.

این مناره به دوران سلجوقیان بازمی‌گردد و احتمالاً به‌طور همزمان با ساختمان مسجد جامع و بازار چهارسوق ساخته شده است. در چهل سال گذشته، منطقه اطراف آن به خرابه و چاله چوله تبدیل شده بود که مردم گاهی از آن خاک می‌بردند و قطعه‌های ظروف سفالین شکسته نیز دیده می‌شد. به آن محل چاله‌های پامناره می گفتند . در این محل نیز یک خندق بود که قسمتی از آن به زمین ورزش تبدیل شده بود، اما اکنون تنها چند متر اطراف مناره حصار دارد.

 

 

شیرهای مناره گلپایگان

شیرهای مناره در گذشته در منطقه‌ای به نام پاشیرا واقع در نزدیکی مقبره باباعبدالله، در ابتدای جاده قافله و کنار کوچه حکومتی قرار داشتند. این منطقه یک میدان وسیع بود که به نام پاشیرا شناخته می‌شد و بچه‌ها از شیرهای سنگی به عنوان وسیله سرگرمی خود استفاده می‌کردند. آنها  روی این شیرها سوار می‌شدند و بازی می‌کردند.

بعداً، با خیابان کشی و اصلاحات شهری، جاده قافله از پاشیرا جدا شد و این منطقه به نام خیابان چند متری تبدیل شد. زمین‌های اطراف پاشیرا هم به مالکان آن داده شد و میدان پاشیرا به عنوان زمینی برای ساخت رختشوی خانه استفاده شد.

شیرهای سنگی با استفاده از تخته و گرده چوب و با کمک دو گاو نر به پای مناره منتقل شدند. از دو شیر سنگی که از گذشته باقی مانده بودند، یکی به دلایل ناشناخته دزدیده شد و تا کنون یک شیر سنگی در پای مناره باقی مانده است.

این سوال باقیست که چه طور شیر سنگی‌ای که با غلتک و گاو نر آورده شده بود، در روز روشن با جرثقیل و در نزدیکی کلانتری شهر به سرقت رفته است.

 

گفته می‌شود که مناره به عنوان راهنمای کاروان‌ها ساخته شده بود و برای روشنایی بیشتر، چراغی بالای آن نصب می‌شد. شروع جنوبی بازار چهارسوق نیز از جلوی این مناره آغاز می‌شده است. در حال حاضر، خیابان گودتر از سطح پای مناره و بازار چهارسوق است.

در داخل مناره و در بالای راه پله‌ها، در میان اشعار و یادگاری‌های نوشته شده، می‌توان این شعر را مشاهده کرد:

 

“منار است و نشان باستان است

چه تاجی بر سر گلپایگان است.

دریغا کاین نشان آسمانی

که… بر زمین و سر بر آسمان است.”

 

زیر این شعر نام “سید علی آقا ابطحی اهل گوگد و ساکن تهران” به عنوان نویسنده آمده بود.

 

 

سوالات متداول درباره مناره گلپایگان

  چه کسی گلپایگان را ساخت و به چه نامی شناخته می‌شد؟

در ابتدا،  گلپایگان توسط همای دختر بهمن کیانی ساخته شد و به نام سمره شناخته می‌شد. دختر او نیز آن را به نام تجدید عمارت نامگذاری کرد و در ادامه نام‌های گلبادگان و گربادگان به آن داده شد.

 چرا مناره گلپایگان اهمیت دارد؟

مناره گلپایگان به عنوان یکی از بلندترین مناره‌های ایران با تاریخی بیش از ۱۰۰۰ سال، نمادی از تاریخ و فرهنگ منطقه است. این ساختمان به عنوان یک راهنمای کاروان‌ها و همچنین به عنوان نماینده معماری و هنر ایرانی در طول تاریخ خدمت کرده است.

  چگونه مناره گلپایگان به نام “میل گلپایگان” هم شناخته می‌شود؟

مناره گلپایگان به نام “میل گلپایگان” نیز شناخته می‌شود که به عنوان بلندترین مناره‌های قرن پنجم هجری قمری شناخته می‌شود. این نام به معنای “نمایان گردش گلپایگان” است و به احتمال زیاد به دلیل نصب چراغ برای راهنمایی کاروان‌ها این نام را به آن داده‌اند.

  آیا شیرهای مناره گلپایگان داستان جالبی دارند؟

بله، شیرهای سنگی که در گذشته در نزدیکی مقبره باباعبدالله و میدان پاشیرا قرار داشتند، داستان جالبی دارند. این شیرها به عنوان وسیله سرگرمی بچه‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفتند و با غلتک و گاو نر به مناره منتقل شدند.

  آیا مناره گلپایگان به تاریخ‌های مختلف تعمیر شده است؟

بله، مناره گلپایگان در طول تاریخ تحت تعمیرات و مرمت‌های مختلفی قرار گرفته  است. این مناره در سال ۱۳۱۷ مرمت شده و در طول زمان بارها تعمیراتی انجام شده است تا این اثر تاریخی از فرسودگی و فرسایش محافظت شود.

سخن پایانی مناره گلپایگان

با اتمام این مقاله درباره مناره گلپایگان، امیدواریم که توانسته‌ باشیم به شما تصویری کامل‌تر از این آثار تاریخی و فرهنگی ارزشمند ارائه دهیم. مناره گلپایگان به عنوان یک نماد از تاریخ و ارزش‌های منطقه و کشور، همواره جذابیت خاصی داشته و مورد توجه علاقمندان به فرهنگ و تاریخ قرار گرفته است. اگر به دنبال تجربه‌ای منحصربه‌فرد در سفر به عمق تاریخ و هنر ایران هستید، مناره گلپایگان یکی از مقاصد پرشور و الهام‌بخش برای شما خواهد بود.