ناامنی چیست و چگونه بر آن غلبه کنیم؟

به گزارش سبک ایده آل همه ما در لحظاتی از زندگی ترس و ناامنی را تجربه می کنیم. خصوصا در شرایطی که وضعیت اقتصادی نابسامان و چشم انداز آینده مبهم است. اما اگر حس ناامنی و ترس و نگرانی اوقات روزانه ما را پر کنند، کج خلق و عبوس می شویم، کارایی و کارآمدیمان کاهش می یابد و زمانی می رسد که همه چیز را از دریچه ناامنی می بینیم. در این صورت در آستانه اختلالات روانی ایستاده ایم و زندگی را بر خود و اطرافیانمان سخت و تلخ می کنیم.

ناامنی می تواند ریشه های مختلفی داشته باشد. با این حال، یکی از دلایل اساسی آن عدم اعتماد به نفس است. همه ما گاهی در موقعیت های خاص احساس ناامنی کرده ایم. وقتی چنین احساسی دارید، می ترسید شکست بخورید، مورد تایید قرار نگیرید یا طرد شوید، یا نتوانید چنانکه دلتان می خواهد، خودتان را نشان دهید.

ناامنی روانی یکی از تکرارشونده ترین ابعاد ناامنی در جوامع معاصر است. در واقع، گاهی ناامنی پشت حالت هایی مانند احساس طرد شدن، تنهایی، اضطراب اجتماعی و حتی اعتماد به نفس پایین پنهان شده و موجب می شود که نتوانیم آن را به روشنی تشخیص دهیم. عواملی موثر در ایجاد ناامنی طیف وسیعی از عوامل را، از آسیب های دوران کودکی تا مدیریت ضعیف مهارت های اجتماعی، در بر می گیرد.

با این وجود، همیشه امکان غلبه بر ناامنی وجود دارد. و با غلبه بر آن شما می توانید به عنوان فردی با اعتماد به نفس، شایسته تر و ارزشمند تر ظاهر شوید.

دانیل گلمن می گوید یکی از راه‌های تقویت اراده و تمرکز، مدیریت کردن عوامل حواس‌پرتی است به جای اینکه اجازه دهیم آن‌ها ما را مدیریت کنند.

ناامنی چیست؟

برخلاف احساس امنیت، ناامنی وضع یا حالتی است که درآن آسایش خاطر و امنیت شخصی، دست‌خوش تهدید است. ناامنی، احساس بی‌یار و یاوری، بی‌چارگی، عدم محافظت و ناشایستگی در مقابل اضطراب‌های گوناگون است، که شخص به علت عدم توانایی در تصمیم‌گیری و شک و تردید از لحاظ هدف‌ها، ایده‌آل‌ها، استعدادهای شخصی، و روابط با افراد دیگر با آن مواجه می‌گردد.

اگر فکر می کنید که در روابط اجتماعی خود فاقد انگیزه یا تعادل هستید، در آموزش و تقویت اعتماد به نفس خود تردید نکنید. نواحی و موارد ناامنی‌های خود را کم کنید و خود را با هر موقعیتی که در آن قرار می‌گیرید، سازگار کنید.

ناامنی شخصی: علل و ویژگی ها

شخصیت ما را تمام چیزهایی شکل می دهند که در زندگی ما اتفاق می افتند؛ درست است که ژنتیک، وراثت و زیست‌شناسی افراد را مستعد نشان دادن شخصیتی کم و بیش مطمئن و قاطع یا کم و بیش برون‌گرا می‌کند، اما هر فرد همچنین تحت تأثیر رویدادهایی است که در گذشته‌ رخ داده است.

مطالعه ای که در مجله بین المللی اپیدمیولوژی منتشر شد و توسط دیمیتروس بالوس و دنی دورلینگ از دانشگاه شفیلد (بریتانیا) انجام شد، توضیح داد که ۴۰ درصد از «ضریب شادی» ما بر اساس رویدادهای اخیر زندگی است. بنابراین، اگر شکست، طردشدگی یا ناامیدی عمیق را تجربه کنید، معمولاً دچار احساس ناامنی می شوید.

علاوه بر این، عواملی مانند اضطراب اجتماعی و نگرانی مداوم از ارزیابی شدن توسط دیگران نیز باعث ایجاد احساس ناامنی در شما می شود. این نوع اضطراب اغلب به واسطه وقایع زندگی ایجاد می شود. بنابراین، تربیت و آموزش مقتدرانه، انتقادی و حتی توهین آمیز، چهره ای ناامن را در فرد شکل می دهد.

نوع دیگری از ناامنی ناشی از کمال گرایی است. در واقع، اگر خودتان را سرزنش کنید که به اندازه کافی خوب نیستید، دارای ناامنی شخصی عمیقی هستید. ناامنی ناشی از کمال گرایی می تواند باعث شود که شما از برخی اختلالات روانی رنج ببرید.

 

ناامنی چگونه خود را نشان می دهد؟

افراد ناامن تعدادی از علائم مشخص را نشان می دهند. به عنوان قاعده‌ای کلی، افرادی که احساس ناامنی دارند، همواره برای رفتار، گفتار و نظرات خود به دنبال تایید دیگران هستند. آنها تمایل دارند با به دست آوردن تایید دیگران به نوعی احساس امنیت دست یابند. برخی از این علائم به شرح زیر است:

حالت تدافعی دارند و انتقاد را نمی پذیرند. افراد ناامن هر انتقادی را نسبت به خودشان حمله‌ای علیه شخصیتشان تلقی می کنند و به آن واکنش تدافعی نشان می دهند. در نتیجه، گفتگوی سازنده، صریح و انتقادی با فرد ناامن بسیار دشوار است.

افراد ناامن که نمی دانند چگونه ناامنی خود را مدیریت کنند، اغلب توانایی عجیبی در تسری حس ناامنی به دیگران دارند. آنها باعث می شوند دیگران نیز احساس ناامنی کنند و توانایی های خودشان را زیر سوال ببرند.

فردی که دچار ناامنی روانی یا عاطفی است مدام در حال حرف زدن است. در واقع آن‌ها نمی توانند سکوت را تحمل کنند و مایلند که هر لحظه را با صحبت های غیرضروری و تکراری پر کنند چرا که نمی توانند با افکار منفی خود تنها بمانند. آنها اغلب مدام از خود حرف می زنند تا نظر مثبت دیگران را نسبت به خود جلب کنند.

عجیب است که این افراد تمایل زیادی به شوخی دارند. در واقع، آنها به دنبال خنداندن دیگران هستند. در عین حال، تمایل دارند که نسبت به دیگران بیش از حد بی احساس باشند و در تلاش برای جلب توجه، هم آنها و هم خودشان را مسخره می کنند.

افراد ناامن غالبا خودخواه یا خودشیفته هستند و دائماً خود را تبلیغ می کنند. آنها این کار را به این دلیل انجام می دهند که به تأیید افراد دیگر نیاز مبرم دارند. یک ضرب المثل چینی می گوید: “تکبر استتار ناامنی است.”

از سوی دیگر، افراد ناامن به شدت رقابتی هستند و تحمل شکست را ندارند. در عین حال، آنها بیش از حد اقتدارگرایند و کمبود اعتماد خود را با اطاعت پذیری از زیردستان خود، به ویژه افرادی که بیش از حد مطیع هستند، جبران می کنند.

در روابط اجتماعی یا شخصی، افراد ناامن حسود و اغلب بدرفتار هستند، زیرا به شریک زندگی یا کاری خود اعتماد ندارند. این امر منجر به بی اعتمادی و درگیری مداوم با همسر و همکاران و نیز جنس مخالف می شود.

چگونه بر ناامنی غلبه کنیم؟

اولین بار در سال ۱۹۰۷ آلفرد آدلر روانکاو اتریشی بود که اصطلاح «عقده حقارت» (inferiority complex) را ابداع کرد. با این مفهوم، او افرادی را تعریف کرد که خود را نیازمند جنگ دائمی تحقیر دیگران برای اثبات “برتری” خود می بینند. افراد دارای عقده حقارت، احساسات دیگران را تخریب می کنند تا آنها را تحقیر و کوچک کنند، زیرا در خفا خود را کوچک و حقیر می دانند.

اگر شما چنین نیازی را در خود تشخیص دادید، زمان تغییر فرا رسیده است. در ادامه چند توصیه ارائه شده که به شما کمک می کند بر ناامنی غلبه کنید.

مثبت فکر کن

سمت و سوی افکار خود را تغییر داده و آنها را به سمت مثبت اندیشی سوق دهید. به تدریج، متوجه خواهید شد که چگونه این رویکرد به شما اجازه می دهد بر ترس، نگرانی‌، پوچی و اضطراب ها غلبه کنید. همانطور که به دیگران انتقاد می کنید از خودتان انتقاد کنید، اما اجازه ندهید که شما را زمین‌گیرکند.

بر نقاط ضعف خود غلبه کنید

درک کنید که رسیدن به کمال غیرممکن است. نقاط ضعف خود را بشناسید، آنها را بپذیرید و سپس آنها را متحول کنید. تا به نفع خود عمل کنند. به نقاط قوت خود فکر کنید و استراتژی هایی را ایجاد کنید که به شما امکان می دهد تغییر ایجاد کنید و با آرامش و اطمینان به جلو بروید.

خودتان را با دیگران مقایسه نکنید زیرا این کار فقط حسادت و ناامنی را در شما تحریک می کند. به خودت افتخار کن. شما هستید، متفاوت و خاص، به همین دلیل نیازی نیست که شخص دیگری را به عنوان مرجع انتخاب کنید. همچنین نباید احساس حقارت کنید اگر داشته‌های خود را بشناسید و توسعه دهید. نوشتن نقاط ضعف و قوت در یک دفترچه به شما کمک می کند که به مرور بر موارد منفی فائق بیایید و به داشته های خود بیفزائید.

افکار منفی و ناامنی خود را با دیگران درمیان بگذارید

احساسات منفی خود را با نزدیکترین دوستان و نیز خانواده خود در میان بگذارید. جلوی بروز احساسات خود را نگیرید و ناامنی های خود را صادقانه به افرادی بگویید که مطمئن هستید به شما اهمیت می دهند. این کار می توانند به شما کمک کند تا هر روز کمی احساس امنیت کنید و از موقعیت ها یا تجربیاتی که شما را دچار ترس و ناامنی می کند، بگذرید.

به ایده های پارانوئید یا مزخرف “نه” بگویید

“اگر این کار را بکنم مطمئن هستم همه چیز اشتباه خواهد شد”؛ “آنها اینطور به من نگاه می کنند زیرا مسخره‌ام می کنند و فکر می کنند من یک شکست خورده هستم”؛ “رئیسم می‌خواهد مرا اخراج کند برای همین جواب سلامم را به سردی داد” … . اگر گرفتار چرخه ای از افکار وسواسی و پارانوئید شده اید، وقتش رسیده که آن‌ها را متوقف کنید. این افکار شما را به جای مثبتی نمی برند. آنها فقط شما را محدود می کنند، ذهنتان را نسبت به دیگران مسموم کرده و به شما حس کوچکی و حقارت می دهند.

حرف‌های مثبت بزنید. صحبت کردن از ایده‌ها و تصورات مثبت به شما کمک می کند تا خود را ارتقا دهید و کنترل روانی خود را در دست بگیرید.

خوش بگذرانید

استراحت کنید و از لحظات و شادی های کوچک لذت ببرید. یاد بگیرید برای اینکه خودتان را پیدا کنید، مکالمه درونی تان را قطع کنید. تعادل درونی خود را حفظ کنید و با ذهن ناامن خود و ترس های موجود در آن صحبت کنید. برای خلاص شدن از شر آنها اقدامات لازم را انجام دهید. به آنها بگویید که بروند زیرا شما نیاز دارید که خوشحال باشید واحساس امنیت، لیاقت و رضایت کنید.

مراقبه کنید

ترس و نگرانی و اضطراب محصول افکاری است که ناامنی را به ذهن شما القا می کند. برای مقابله با این افکار مراقبه در هر سطحی می تواند بهترین راه حل باشد. همین که ببینید در مراقبه، لحظاتی از شر ناامنی روانی خود خلاص می شوید به شما انگیزه لازم برای ادامه می دهد. اوقاتی از روز را به مراقبه اختصاص دهید و در اوقاتی که درگیر حس ناامنی می‌شوید از تکنیک تنفس شکمی استفاده کنید تا بلافاصله غیرواقعی بودن ناامنی را دریابید.

کیهان نگری کنید

نگاه کردن به آسمان شب یا تصاویری از گستره کیهان که این روزها به سادگی در دسترس است، باعث می شود که نگرانی و ترس های شما در مقابل عظمت کیهان و ستارگان رنگ ببازند. نگاه کردن به خود از منظری کیهانی توصیه ای شخصی و تجربه شده است که می تواند افکار منفی و حس ناامنی را در شما ناپدید کند. با خود بگویید: تا وقتی که هر روز خورشید طلوع می کند جایی برای نگرانی وجود ندارد.