نکاتی درباره استفاده از ظروف نچسب در آشپزی

به گزارش پارسینه پلاس، دکتر حمید حقانی حقیقی و دکترای علوم و صنایع غذایی با اشاره به استفاده از ظروف نچسب برای پخت و پز روزانه در سراسر جهان گفت: ظروف نچسب و تفلون تا دمای ۲۶۰ درجه سانتی­گراد، برای آشپزی ایمن در نظر گرفته می­شوند. اما پوشش‌‌های تفلونی در دمای بالاتر شروع به شکستن و آزادسازی بخارات سمی در هوا می کند.

دکتر حقانی حقیقی تفلون یا پلی‌تترا فلوئورواتیلن(PTFE) را یک ماده شیمیایی مصنوعی برشمرد که سطحی غیرواکنشی، نچسب و تقریباً بدون اصطکاک بر روی ظروف غذا ایجاد می­کند و باعث استفاده­ راحت، تمیز کردن آسان، مصرف روغن یا کره کمتر می شود و راهی برای پختن و سرخ کردن غذاهای کم چرب است.

این دکتری علوم تغذیه با اشاره به بررسی‌های انجام شده درخصوص ایمنی ظروف نچسب گفت: در گذشته از اسید پرفلوروکتانوئیک (PFOA) در ساخت ظروف نچسب استفاده می شد اما امروزه فاقد این ماده هستند.

به گفته وی PFOA با اختلالات تیرویید، بیماری مزمن کلیه، بیماری کبد و سرطان بیضه، ناباروری و وزن کم هنگام تولد مرتبط است.

خطرات گرمای بیش از حد

دکتر حقانی تفلون را یک ترکیب ایمن و پایدار برشمرد و افزود: در دمای بالاتر از ۲۶۰ درجه سانتیگراد، پوشش تفلونی روی ظروف نچسب شروع به شکستن و آزادسازی مواد شیمیایی سمی می­کنند. استنشاق این دود سمی ممکن است منجر به بروز تب پلیمری معروف به آنفلوانزای تفلون شود.

به گفته وی تب دود پلیمری علایم موقتی شبیه آنفلوانزا مانند لرز، تب، سردرد و بدن درد دارد که پس از گذشت چهار تا ۱۰ ساعت در معرض این مواد سمی بودن رخ می­دهد و معمولاً علایم ۱۲ تا ۴۸ ساعت بعد نیز برطرف می­شود.

دکتر حقانی با اشاره به اثرات تفلون بیش از حد گرم شده برسلامتی تاکید کرد که استفاده از روش‌های پخت و پز معمولی و با دمای پایین تر کمک می‌کند تا در معرض این دود پلیمری قرار نگیریم.

۱۰ نکته مهم برای به حداقل رساندن خطر هنگام آشپزی با ظروف تفلون

وی خاطرنشان کرد: در صورت رعایت احتیاطات اولیه، پخت و پز با ظروف نچسب می تواند ایمن، سالم و راحت باشد.

این کارشناس معاونت غذا و داروی دانشگاه در ادامه سخنان خود به بیان نکاتی پرداخت که خطر آشپزی با ظروف تفلون را به حداقل می‌رساند.

تابه خالی را از قبل گرم نکنید. تابه­های خالی ظرف چند دقیقه به دمای بالایی رسیده و باعث آزاد شدن دود پلیمری می‌شوند.

قبل از گرم کردن، مطمئن شوید مقداری غذا یا مایع در قابلمه یا تابه وجود دارد.

از پخت و پز روی حرارت زیاد خودداری کنید و با حرارت متوسط یا کم آشپزی کنید.

از کباب کردن مواد غذایی خودداری کنید، زیرا این روش پخت به دمای بالاتر از دمای توصیه شده برای ظروف نچسب نیاز دارد.

هنگام آشپزی هواکش را روشن یا پنجره‌ها را باز کنید تا هر گونه بخار خارج شود.

با استفاده از قاشق یا کفگیر چوبی، سیلیکونی یا پلاستیکی از ایجاد خط و خش بر ظروف نچسب جلوگیری کرده و عمر ظروف شما را کاهش ندهید.

ظروف نچسب را به آرامی با اسفنج و آب گرم و صابون بشویید (شستن با دست).

از سیم ظرف­شویی یا پدهای تمیزکننده برای شستن ظروف نچسب استفاده نکنید، زیرا باعث ایجاد خراش و خش می شود.

ظروف تفلونی قدیمی را تعویض کنید.

وقتی ظروف تفلون دچار خراش‌، پوسته پوسته شدن و بریدگی‌های زیاد می شوند، آنها را تعویض کنید.

جایگزین ظروف نچسب

دکتر حقانی حقیقی با اشاره به این که ظروف نچسب جدید بدون PFOA برای سلامت ضرر ندارد به افرادی که در مورد اثرات بالقوه سلامتی نگران هستند توصیه کرد که از ظروف فولاد زنگ ­نزن، چدنی، سنگی ، سیلیکونی یا سرامیکی می توانند استفاده کنند.

وی ظروف فولاد زنگ ­نزن یا ضد زنگ را برای سرخ کردن غذا بسیار عالی بادوام و ضد خش برشمرد که قابل شستشو در ماشین ظرفشویی هستند و تمیز کردن آن آسان است.

به گفته وی ظروف چدنی اگر به درستی استفاده شود به طور طبیعی نچسب هستند و مدت زیادی دوام دارد و دمایی بالاتر از دمایی که برای قابلمه­ها و تابه­های نچسب در نظر گرفته می­شود را تحمل می کند.

دکتر حقانی با بیان این که ظروف سنگی برای هزاران سال مورد استفاده قرار گرفتند یادآور شد که این ظروف به طور یکنواخت گرم می شود و هنگام فراوری غذا نچسب و ضد خش بوده و آنها را تا دمای بسیار بالا می توان گرم کرد.

وی ظروف سرامیکی را یک محصول نسبتاً جدید دانست که خاصیت نچسب بسیار خوبی دارند، اما پوشش آن به راحتی خراشیده می­شود.

وی سیلیکون را نوعی لاستیک برشمرد که عمدتا در ظروف پخت نان و شیرینی و ظروف آشپزخانه استفاده می­شود. این ظروف در برابر حرارت مستقیم پایداری ندارد.

دکتر حقانی با بیان این که ظروف نچسب در بسیاری از آشپزخانه­های جهان یافت می­شود گفت: روکش نچسب از یک ماده شیمیایی به نام PTFE تفلون ساخته شده است که پخت و پز و شستشو را سریع و آسان می­کند.

وی افزود: آژانس­های بهداشتی نگرانی­هایی را در مورد ترکیب PFOA که قبلا برای ساخت تفلون استفاده می­شد، مطرح کرده­اند. با این حال، تفلون از سال ۲۰۱۳ ( در امریکا و برخی کشورهای اروپایی ) بدون PFOA بوده است.

این کارشناس معاونت غذا و داروی دانشگاه یادآور شد: ظروف نچسب و تفلون امروزی تا زمانی که دما از ۲۶۰ درجه سانتیگراد بالاتر نرود، برای آشپزی روزمره در خانه ایمن در نظر گرفته می­شوند.

دکتر حقانی در خاتمه سخنان خود خاطرنشان کرد: از ظروف نچسب روی اجاق گاز با حرارت کم تا متوسط می‌توانید استفاده کنید، اما از آن در حداکثر حرارت یا برای روش‌های پخت داغ‌تر مانند کباب کردن استفاده نکنید.