چرا پوست دست و پا در آب چروکیده می شود؟ دلیلی جالب و مفید

به گزارش پارسینه پلاس، خیلی ها فکر می کنند چروک شدن پوست دست و پا در آب (مثل وقتی طولانی در وان یا استخر می مانید) به خاطر «جذب آب» و «متورم شدن» پوست است. اما تحقیقات علمی جدید (به ویژه مطالعه دانشگاه نیوکاسل ۲۰۱۳ و تأییدهای بعدی در ۲۰۲۵) نشان می دهد این پدیده کاملاً متفاوت است و حتی یک مکانیسم تکاملی هوشمند برای بقای انسان در محیط های مرطوب بوده!

دلیل واقعی چروک شدن: سیستم عصبی فعال می شود، نه جذب آب

وقتی پوست دست و پا (به ویژه انگشتان) طولانی در آب می ماند، سیستم عصبی سمپاتیک فعال می شود و عروق خونی زیر پوست را منقبض می کند. این انقباض باعث می شود پوست روی لایه های زیرین «جمع» شود و خطوط و چروک های مشخصی ایجاد گردد – شبیه آج لاستیک ماشین.

این چروک ها کاملاً هدفمند هستند:

•  افزایش اصطکاک پوست با سطوح خیس

•  گرفتن بهتر اشیاء لغزنده (مثل سنگ یا ماهی در رودخانه)

•  راه رفتن راحت تر روی زمین خیس بدون لیز خوردن

مطالعه معروف ۲۰۱۳ نشان داد: کسانی که انگشتان چروکیده داشتند، اشیاء خیس را ۳۰٪ سریع تر از کسانی که پوست شان صاف بود، برمی داشتند.

مثال کاربردی: دفعه بعد که بچه ها در وان طولانی ماندند و پوست شان چروک شد، به شان بگویید: «بدن تون داره آماده می شه مثل اجداد غارنشین، روی سنگ های خیس بهتر بدوه!» – هم علمی است، هم خنده دار.

چرا فقط دست و پا چروک می شوند، نه بقیه بدن؟

چون فقط کف دست و پا عصب سمپاتیک غنی دارند و پوست ضخیم تری با لایه شاخی بیشتر. در جاهای دیگر بدن، این واکنش وجود ندارد.

مثال کاربردی: اگر می خواهید چروک شدن را سریع تر ببینید، دست ها را ۱۰ دقیقه در آب گرم (۴۰ درجه) بگذارید – چروک ها در ۵ دقیقه ظاهر می شوند، در آب سرد دیرتر.

آیا چروک شدن پوست نشانه کم آبی است؟ خیر!

خیلی ها فکر می کنند یعنی پوست آب جذب کرده و متورم شده – اما آزمایش ها نشان داد حتی اگر عصب های دست قطع باشد، چروک ایجاد نمی شود! یعنی این واکنش عصبی است، نه جذب آب.

مثال کاربردی: اگر پوست دست تان در آب طولانی ماند و چروک شد، نگران «خشک شدن» نباشید – فقط بدن تان دارد «آج لاستیک» می سازد تا لیز نخورید!

چطور از چروک شدن زیاد جلوگیری کنیم؟ (اگر آزارتان می دهد)

•  آب خیلی گرم نباشد (زیر ۳۷ درجه).

•  بعد از استخر، دست ها را با روغن نارگیل یا وازلین چرب کنید.

•  از دستکش در آب طولانی استفاده کنید.

مثال کاربردی: بعد از شستن ظرف های زیاد، دست ها را با کرم مرطوب کننده حاوی اوره ماساژ دهید – چروک ها سریع تر صاف می شوند و پوست نرم می ماند.