افسردگی زمستانی از نور درمانی تا روان‌درمانی
اختلال عاطفی فصلی (SAD)، که اغلب به عنوان افسردگی زمستانی شناخته می‌شود، یک نوع افسردگی است که به‌ویژه با تغییر فصل از تابستان به پاییز و زمستان شروع می‌شود و علائم آن با کاهش نور خورشید تشدید می‌شود. بسیاری از افراد با شروع ماه‌های سرد سال دچار علائمی مانند خستگی مفرط، اضطراب، بی‌حوصلگی و حتی نوسانات خلقی شدید می‌شوند. این اختلال، که به دلیل کمبود نور خورشید و تغییر در الگوهای خواب و فعالیت بدنی بروز می‌کند
به گزارش پارسینه پلاس، در این گزارش به روش‌های مختلف درمان این اختلال، از نوردرمانی گرفته تا روان‌درمانی و داروهای ضدافسردگی، پرداخته‌ایم.
علائم و علل اختلال عاطفی فصلی
اختلال عاطفی فصلی معمولاً با تغییرات فصل و کاهش نور خورشید آغاز می‌شود و بیشتر در فصول پاییز و زمستان تشدید می‌شود. این اختلال می‌تواند با علائم مختلفی مانند احساس غمگینی، اضطراب، خستگی مزمن، اختلالات خواب و حتی کاهش اشتها همراه باشد. برخی افراد ممکن است حتی در این دوران احساس ترس و وحشت کنند.
اما چرا این اختلال بیشتر در فصول سرد سال رخ می‌دهد؟ تحقیقات نشان می‌دهد که کاهش نور خورشید و تغییرات در میزان نور آبی، که بیشتر در روزهای آفتابی وجود دارد، می‌تواند بر سیستم عصبی و هورمونی بدن تأثیر بگذارد. در واقع، نور آبی، که بیشتر در نور خورشید یافت می‌شود، به تنظیم تولید مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین و افسردگی-زمستانی-از-نور-درمانی-تا-روان-درمانی-راه-حل-هایی-برای”>ملاتونین کمک می‌کند. وقتی این نور به میزان کافی در دسترس نباشد، فرد ممکن است احساس افسردگی و کاهش انرژی کند.
نوردرمانی: راه‌حل طلایی برای افسردگی فصلی
یکی از مؤثرترین روش‌ها برای درمان اختلال عاطفی فصلی نوردرمانی است. نوردرمانی از دستگاه‌های خاصی استفاده می‌کند که نور آنها تا ۲۰ برابر از نور معمولی خانه قوی‌تر است. طبق تحقیقات انجام‌شده، قرار گرفتن در معرض ۱۰ هزار لوکس نور در مدت زمان ۳۰ دقیقه تا یک ساعت در روز می‌تواند علائم این اختلال را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد.
دکتر پل دیسان، متخصص افسردگی زمستانی در دانشگاه ییل، می‌گوید: «در اکثر بیماران مبتلا به اختلال عاطفی فصلی، نوردرمانی نتایج مثبتی به دنبال دارد و حتی ممکن است نیازی به دارو نباشد.» این روش ساده و غیرتهاجمی با فراهم آوردن نور طبیعی مشابه به نور خورشید به مغز کمک می‌کند تا عملکرد صحیحی داشته باشد و خلق‌وخو و انرژی فرد را بهبود بخشد.
داروهای ضدافسردگی و تأثیر آنها بر درمان اختلال عاطفی فصلی
در برخی از موارد، نوردرمانی به‌تنهایی کافی نیست و بیماران نیاز به مصرف داروهای ضدافسردگی دارند. داروهایی که معمولاً برای درمان این اختلال تجویز می‌شوند، می‌توانند به تنظیم مواد شیمیایی مغز کمک کنند و سطح سروتونین و دیگر هورمون‌های مرتبط با خلق‌وخو را متعادل کنند. این داروها معمولاً برای افرادی که علائم شدیدتری دارند یا به نوردرمانی پاسخ نداده‌اند، توصیه می‌شوند.
روان‌درمانی شناختی (CBT): اصلاح افکار منفی برای بهبود روحیه
یکی دیگر از روش‌های درمان اختلال عاطفی فصلی، روان‌درمانی شناختی (CBT) است که به افراد کمک می‌کند تا افکار منفی خود را شناسایی و اصلاح کنند. این نوع درمان به فرد می‌آموزد که چگونه افکار غیرمنطقی و نادرست خود را که ممکن است باعث تشدید احساسات منفی شوند، تغییر دهد. برای مثال، فردی که ممکن است بگوید “من از زمستان متنفرم”، می‌تواند با تمرین تکنیک‌های روان‌درمانی این افکار را به جملات مثبت‌تری تغییر دهد، مانند “من تابستان را به زمستان ترجیح می‌دهم، اما می‌توانم با زمستان کنار بیایم.”
اهمیت فعالیت‌های اجتماعی و ورزش
یکی از راهکارهای مهم دیگری که به افراد مبتلا به اختلال عاطفی فصلی توصیه می‌شود، فعالیت‌های اجتماعی و ورزشی است. در روزهای سرد و کوتاه زمستان، ممکن است افراد تمایل کمتری به بیرون رفتن و تعامل با دیگران داشته باشند، اما برعکس، مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی مانند دیدار با دوستان، پیاده‌روی یا حتی نوشیدن قهوه با همکاران می‌تواند تأثیر زیادی بر بهبود خلق‌وخو داشته باشد. همچنین ورزش‌های هوازی مانند یوگا، دویدن یا شنا می‌توانند سطح انرژی فرد را بالا ببرند و به کاهش اضطراب و افسردگی کمک کنند.
نکات تکمیلی برای مدیریت اختلال عاطفی فصلی
خواب منظم: ایجاد یک برنامه خواب منظم و ثابت به تنظیم چرخه خواب کمک می‌کند و از اختلالات خواب که معمولاً در اختلال عاطفی فصلی مشاهده می‌شود، جلوگیری می‌کند.
تغذیه سالم: مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین D و امگا-۳، به‌ویژه در فصل‌های سرد سال که نور خورشید کمتری در دسترس است، می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود وضعیت روانی کمک کند.
قرار گرفتن در معرض نور طبیعی: حتی در روزهای ابری و مه‌آلود نیز توصیه می‌شود زمانی را در فضای باز بگذرانید تا از نور طبیعی خورشید بهره‌مند شوید.
اختلال عاطفی فصلی می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد، اما خوشبختانه با استفاده از روش‌های مختلف درمانی مانند نوردرمانی، دارو، روان‌درمانی و تغییرات در سبک زندگی، بسیاری از مبتلایان می‌توانند علائم خود را کاهش دهند و زندگی بهتری داشته باشند. اگر شما یا کسی که می‌شناسید از علائم اختلال عاطفی فصلی رنج می‌برید، مهم است که به دنبال کمک باشید و از این درمان‌ها بهره‌مند شوید.