سندرم آلیس در سرزمین عجایب چیست؟ عارضه ای عجیب و جالب!

به گزارش پارسینه پلاس،آیا تا به حال حس کرده اید که اشیاء اطراف شما ناگهان تغییر اندازه می دهند؟ دیوارها دورتر یا نزدیک تر به نظر می رسند؟ یا بدن خودتان به طرز عجیبی کشیده یا کوچک می شود؟ این تجربیات عجیب و غریب، که یادآور سفر آلیس به سرزمین عجایب است، ممکن است نشانه ای از یک اختلال عصبی نادر به نام «سندرم آلیس در سرزمین عجایب (AIWS)» باشد. در ادامه شما را با سندرم آلیس در سرزمین عجایب و نشانه های این عارضه ی روانی عجیب آشنا می کنیم.

سندرم آلیس در سرزمین عجایب (AIWS) چیست؟ تحریف ادراک واقعیت

سندرم آلیس در سرزمین عجایب (Alice in Wonderland Syndrome – AIWS) که با نام «سندرم تاد» (Todd’s Syndrome) نیز شناخته می شود، یک اختلال عصبی نادر است که باعث تحریف موقت در ادراک بینایی، فضایی و حسی می شود. این سندرم، بر نحوه ی درک فرد از اندازه ی اشیاء، شکل آن ها، فاصله و حتی اندازه ی بدن خودش تأثیر می گذارد. فرد مبتلا، واقعیت را می بیند، اما مغز او این واقعیت را به شکلی غیرعادی و تحریف شده تفسیر می کند.

نکات کلیدی:

• نادر و موقتی: این سندرم نسبتاً نادر است و حملات آن معمولاً موقتی بوده و از چند دقیقه تا چند ساعت به طول می انجامد.
• نه توهم، نه هذیان: مهم است که AIWS را با توهم (دیدن چیزهایی که وجود ندارند) یا هذیان (باورهای غلط) اشتباه نگیریم. در این سندرم، فرد می داند که آنچه می بیند غیرواقعی است و به دلیل مشکل در مغز اوست، نه مشکل در چشم یا واقعیت بیرونی.
• بیشتر در کودکان و جوانان: این سندرم اغلب در کودکان و جوانان مشاهده می شود، اما می تواند در هر سنی رخ دهد.

علل و عوامل مؤثر بر سندرم آلیس در سرزمین عجایب

علت دقیق AIWS کاملاً مشخص نیست، اما معمولاً با شرایط زیر مرتبط دانسته می شود:

• میگرن: شایع ترین عامل مرتبط با AIWS، میگرن است. حملات میگرن، به ویژه میگرن با اورا (Migraine with Aura)، می تواند باعث بروز این تحریفات ادراکی شود.
• عفونت ها: برخی عفونت های ویروسی، به ویژه ویروس اپشتین-بار (Epstein-Barr Virus – EBV) که عامل مونونوکلئوز است، می تواند با AIWS مرتبط باشد.
• تومورهای مغزی: در موارد بسیار نادر، تومورهای مغزی (به ویژه در لوب گیجگاهی یا آهیانه ای) می توانند باعث این سندرم شوند.
• داروها: مصرف برخی داروها (مانند داروهای روان گردان یا داروهای سرفه) نیز ممکن است در بروز AIWS نقش داشته باشد.
• سکته مغزی و صرع: آسیب های مغزی ناشی از سکته یا برخی انواع صرع (به ویژه صرع لوب گیجگاهی) نیز می توانند با این سندرم همراه باشند.

نشانه ها و عوارض سندرم آلیس در سرزمین عجایب: سفری غیرمنتظره به یک دنیای عجیب

نشانه های AIWS بسیار متنوع و عجیب هستند و می توانند بر بینایی، حس لامسه، شنیدن و حتی درک فرد از زمان تأثیر بگذارند. این نشانه ها معمولاً بدون درد هستند، اما می توانند بسیار نگران کننده و ترسناک باشند.

۱. نشانه های بینایی:

•  میکروپسیا (Micropsia): دیدن اشیاء یا افراد در اندازه ی کوچک تر از حد معمول.
•  برای مثال: «فردی ممکن است به لیوان آب روی میز نگاه کند و به نظرش بیاید که لیوان به اندازه ی یک بند انگشت کوچک شده است، یا دوستانش را ببیند که ناگهان به آدمک های مینیاتوری تبدیل شده اند.»
•  ماکروپسیا (Macropsia): دیدن اشیاء یا افراد در اندازه ی بزرگ تر از حد معمول.
•  برای مثال: «دیوار اتاق ممکن است آنقدر عظیم به نظر برسد که انگار قرار است روی فرد سقوط کند، یا دست های خودش ناگهان به اندازه ی یک کنده درخت بزرگ به نظر بیایند.»
•  تلوپسیا (Teleopsia): به نظر رسیدن اشیاء دورتر از حد معمول.
•  برای مثال: «میزی که در چند قدمی فرد قرار دارد، ممکن است به نظرش برسد که در انتهای یک راهروی طولانی و بی انتها قرار گرفته است.»
•  پلوپسیا (Pelopsia): به نظر رسیدن اشیاء نزدیک تر از حد معمول.
•  برای مثال: «چهره ی فردی که مقابل فرد نشسته است، ممکن است به قدری نزدیک به نظر برسد که انگار به او چسبیده است.»
•  دیسمتراپسیا (Dysmestropsia): تحریف شکل اشیاء، مانند کشیده شدن، خمیده شدن یا چرخیدن آن ها.

۲. نشانه های ادراکی بدن:

•  درک تغییر در اندازه ی بدن (Autometamorphopsia): فرد حس می کند بخش هایی از بدن او کوچک تر، بزرگ تر، کشیده تر یا فشرده تر شده اند.
•  برای مثال: «یک کودک ممکن است در حین بازی ناگهان حس کند سرش به اندازه ی یک هندوانه بزرگ شده یا پاهایش به طرز عجیبی بلند و باریک شده اند.»
•  لیبی دو اتونومی (Limb Autonomy): احساس اینکه یکی از اندام های بدن (مثلاً دست) از کنترل خارج شده و به طور مستقل حرکت می کند.

۳. نشانه های شنوایی:

•  صداهای بلندتر یا آرام تر: درک صداها به شکلی غیرعادی؛ مثلاً صداهای عادی ناگهان بسیار بلند یا بسیار آرام به نظر می رسند.
•  برای مثال: «صدای تیک تاک ساعت دیواری ممکن است به اندازه ی صدای پتک روی آهن، بلند و آزاردهنده به گوش برسد، یا صدای مکالمه ی نزدیکان، تقریباً غیرقابل شنیدن باشد.»

۴. نشانه های درک زمان (Temporal Distortions):

•  تغییر در سرعت گذر زمان: فرد حس می کند زمان بسیار آهسته یا بسیار سریع می گذرد.
•  برای مثال: «یک دقیقه ی واقعی ممکن است به نظر فرد، ده ها دقیقه به طول بیانجامد یا بالعکس، یک ساعت کامل در عرض چند ثانیه سپری شود.

جنبه های مختلف بررسی سندرم آلیس در سرزمین عجایب

• جنبه روانشناختی: این سندرم با وجود عصبی بودن، می تواند اثرات روانی شدیدی بر فرد داشته باشد. ترس، اضطراب و گیجی ناشی از تحریف واقعیت می تواند بسیار آزاردهنده باشد. حمایت روانی از فرد مبتلا و اطمینان دادن به او که این حالت موقتی است، بسیار حیاتی است.
• جنبه تشخیصی: تشخیص AIWS عمدتاً بر اساس گزارش بیمار و رد سایر شرایط عصبی یا روانی جدی تر انجام می شود. پزشک ممکن است آزمایش هایی مانند MRI مغز، نوار مغزی (EEG) یا آزمایش خون را برای شناسایی علل زمینه ای مانند تومور، صرع یا عفونت تجویز کند.
• جنبه درمانی: درمان AIWS بیشتر بر مدیریت بیماری زمینه ای (مثلاً درمان میگرن یا عفونت) متمرکز است. در صورت بروز حمله، توصیه می شود فرد در محیطی آرام و کم نور قرار گیرد و تا حد امکان استراحت کند.

نتیجه گیری: رمزگشایی از دنیای عجیب سندرم آلیس

سندرم آلیس در سرزمین عجایب، با وجود نادر بودن، یک پدیده ی عصبی و در عین حال نگران کننده است که نحوه ی درک ما از واقعیت را به چالش می کشد. درک صحیح این سندرم، آگاهی از نشانه های آن و تشخیص زودهنگام علل زمینه ای، می تواند به فرد مبتلا کمک کند تا با این تجربیات عجیب کنار بیاید و کیفیت زندگی بهتری داشته باشد. این سندرم، بار دیگر به ما یادآوری می کند که مغز انسان، پیچیده ترین و شگفت انگیزترین عضو بدن است و پدیده هایی دارد که هنوز کاملاً برای ما ناشناخته اند.