سوره فرقان: جداکننده حق از باطل

به گزارش پارسینه پلاس، در این مقاله تلاش می کنیم به زبان ساده و قابل فهم، به بررسی سوره فرقان، نام گذاری آن، شأن نزول، صفات بندگان خدا و محتوای ارزشمند آن بپردازیم.

معرفی سوره فرقان

سوره فرقان بیست وپنجمین سوره قرآن کریم و چهل ودومین سوره ای است که بر پیامبر اکرم(ص) نازل شده است و ۷۷ آیه دارد. این سوره در مکه نازل شده و جزو سوره های مکی به شمار می رود. واژه “فرقان” به معنای جداکننده حق از باطل است و دلیل نام گذاری این سوره نیز همین موضوع می باشد؛ چرا که آیات آن به وضوح به بیان تفاوت میان حق و باطل، ایمان و کفر، هدایت و گمراهی می پردازد. در ابتدای سوره آمده است: «تَبارَکَ الَّذی نَزَّلَ الْفُرقانَ عَلى عَبدِهِ…» که نشان می دهد قرآن کریم بزرگ ترین معیار برای شناخت حقیقت و مقابله با انحراف است. به همین دلیل، این سوره با نام فرقان شناخته می شود.

محتوای کلی سوره فرقان

موضوعات اصلی این سوره عبارتند از:

•  بیان حقانیت قرآن و رسالت پیامبر اسلام (ص)
•  رد شبهات مشرکان درباره وحی و پیامبر
•  اشاره به نشانه های قدرت و عظمت خداوند در آسمان و زمین
•  هشدار به کافران درباره عذاب الهی
•  معرفی صفات «عباد الرحمن» یا بندگان خاص خداوند

شأن نزول سوره فرقان

در تفسیر المیزان آمده است که گروهی از کفار نزد پیامبر(ص) رفتند و پیشنهاد دادند اگر به دنبال مال یا مقام است، آن را در اختیارش بگذارند. پیامبر پاسخ داد که هدف او نه ثروت و قدرت، بلکه انجام رسالت الهی و رساندن پیام خداست. او تأکید کرد که وظیفه اش ابلاغ پیام و خیرخواهی برای مردم است؛ اگر بپذیرند، سعادت دنیا و آخرت نصیبشان می شود و اگر نپذیرند، خود در برابر خدا صبر خواهد کرد.

کافران در ادامه بهانه جویی کرده و گفتند: «چرا فرشته ای همراه تو نیست یا چرا باغ و قصری نداری؟» در پاسخ، آیات ۷ تا ۲۰ سوره فرقان نازل شد. در آیه ۲۰ خداوند می فرماید: «برخی از شما را وسیله آزمون برخی دیگر قرار دادیم تا روشن شود چه کسی صبر می کند». یعنی اگر اراده می کرد، دنیا را در اختیار پیامبر می گذاشت، اما سنت الهی بر امتحان و آزمایش بندگان است.

آیات مشهور سوره فرقان

بخش پایانی سوره که به توصیف بندگان شایسته خدا می پردازد بسیار معروف است. این بخش با عبارت «وَعِبادُ الرَّحمن…» آغاز می شود و صفاتی همچون تواضع، پرهیز از گناه، اعتدال در زندگی، دوری از قتل و فساد، دعا برای خانواده و پایبندی به نماز شب را برمی شمارد.