چرا ونزدی نصفه منتشر شد؟
نتفلیکس در سال‌های اخیر روند تازه‌ای را در انتشار سریال‌های پرطرفدار خود در پیش گرفته است.
به گزارش پارسینه پلاس، نتفلیکس در سال‌های اخیر روند تازه‌ای را در انتشار سریال‌های پرطرفدار خود در پیش گرفته است. روندی که بر اساس آن فصل‌ها به‌جای عرضه یک‌باره، در دو یا چند بخش جداگانه منتشر می‌شوند.
چرا ونزدی نصفه منتشر شد؟
در دنیای رقابتی پلتفرم‌های استریمینگ (سرویس‌هایی که امکان تماشای آنلاین و همزمان فیلم و سریال بدون نیاز به دانلود کامل را فراهم می‌کنند) هر تغییر در شیوه عرضه محتوا می‌تواند تأثیر مستقیمی بر رفتار مخاطب و درآمد شرکت‌ها داشته باشد. نتفلیکس به‌عنوان بزرگ‌ترین بازیگر این عرصه، در سال‌های اخیر شیوه‌ای تازه را در انتشار برخی از محبوب‌ترین سریال‌هایش به کار گرفته است: پخش فصل‌ها به صورت دو یا چند بخش جداگانه. این روش که ابتدا با واکنش منفی بخشی از کاربران همراه شد، امروز به یک استراتژی جدی تبدیل شده و بحث‌های فراوانی را در سطح جهانی به دنبال داشته است. پرسش اصلی اینجاست که چرا نتفلیکس چنین رویکردی را انتخاب کرده، چه اهدافی را دنبال می‌کند و این سیاست چه پیامدهایی برای مخاطبان دارد.
چرا نتفلیکس فصل‌ها را نصفه‌نیمه پخش می‌کند؟
مدیران نتفلیکس معتقدند که فاصله میان انتشار بخش‌های مختلف یک فصل باعث می‌شود هیجان و گفت‌وگو درباره داستان و شخصیت‌ها در شبکه‌های اجتماعی ادامه پیدا کند و به این ترتیب سریال برای مدت بیشتری در مرکز توجه باقی بماند. از سوی دیگر، تقسیم‌بندی فصل‌ها موجب می‌شود بینندگان برای تماشای ادامه داستان ناگزیر به تمدید اشتراک خود باشند، مسئله‌ای که برای نتفلیکس سودآوری بیشتری به همراه دارد. مدیران نتفلیکس بارها تأکید کرده‌اند که تقسیم‌بندی فصل‌ها صرفاً یک تصمیم اقتصادی نیست و در برخی موارد مطابق خواست خالقان آثار نیز انجام می‌شود. با این حال نمی‌توان انکار کرد که مهم‌ترین هدف، افزایش مدت‌زمان نگه‌داری مشترکان است. وقتی فصل دوم یک سریال در دو بخش منتشر می‌شود، مخاطب برای دیدن ادامه داستان ناچار است بیش از یک ماه یا حتی چند ماه اشتراک خود را تمدید کند. این موضوع درآمد مستقیم بیشتری برای پلتفرم به همراه دارد.
در کنار آن، نتفلیکس به خوبی می‌داند که وقفه میان دو بخش باعث افزایش گفت‌وگو و هیجان در شبکه‌های اجتماعی می‌شود. مخاطبان در این فاصله درباره داستان، سرنوشت شخصیت‌ها و احتمالات آینده بحث می‌کنند و این امر به تداوم حضور سریال در صدر توجه رسانه‌ها کمک می‌کند. بنابراین این سیاست از منظر بازاریابی نیز به نفع نتفلیکس است
نمونه‌هایی از سریال‌های تقسیم‌بندی‌شده
این سیاست تاکنون در چندین سریال پرمخاطب اجرا شده است. فصل دوم سریال ونزدی Wednesday در مرداد ۱۴۰۴ با بخش اول آغاز شد و بخش دوم قرار است در شهریورماه منتشر شود. سریال محبوب چیزهای عجیب و غریب Stranger Things هم در فصل پنجم، که فصل پایانی محسوب می‌شود، در سه بخش عرضه خواهد شد؛ برنامه‌ریزی‌ها نشان می‌دهد بخش‌ها از آذر تا شب سال نو میلادی در دسترس قرار می‌گیرند. کبرا کای Cobra Kai فصل ششم خود را در سه مرحله از تابستان تا زمستان ۱۴۰۳ منتشر می‌کند. بریجتون Bridgerton نیز در فصل سوم خود همین رویه را دنبال کرد و در دو بخش اردیبهشت و خرداد ۱۴۰۳ منتشر شد. حتی سریال‌های دیگری مانند امیلی در پاریس Emily in Paris وحاشیه های بیرونی Outer Banks نیز به شکل مشابه پخش شدند. این مثال‌ها نشان می‌دهد که تقسیم‌بندی فصل‌ها دیگر یک استثناء نیست، بلکه به بخشی از استراتژی ثابت نتفلیکس تبدیل شده است.
مزایا و معایب این روش
سیاست انتشار چندمرحله‌ای مزایایی دارد که نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت. مهم‌ترین مزیت، ایجاد شور و هیجان جمعی میان مخاطبان است. وقتی یک فصل به دو بخش تقسیم می‌شود، فرصت بیشتری برای بحث و تحلیل میان بینندگان ایجاد می‌گردد. همچنین سریال برای هفته‌ها یا ماه‌ها در صدر اخبار و گفت‌وگوها باقی می‌ماند. از سوی دیگر، این روش به افزایش درآمد و پایداری اقتصادی نتفلیکس کمک می‌کند.
با این حال معایبی نیز وجود دارد. نخستین مشکل، نارضایتی بخش بزرگی از کاربران است که به تماشای یک‌جای فصل‌ها یا همان «بنج‌واچینگ» عادت دارند. این مخاطبان ترجیح می‌دهند داستان را بدون وقفه دنبال کنند و تقسیم‌بندی آن‌ها را خسته و دل‌زده می‌کند. دومین معضل، خطر ریزش مخاطب است. فاصله طولانی میان دو بخش ممکن است باعث شود تماشاگران شور و علاقه خود را از دست بدهند و حتی ادامه داستان را دنبال نکنند. افزون بر این، بسیاری از منتقدان معتقدند این سیاست بیش از آنکه به نفع تجربه مخاطب باشد، صرفاً ابزاری برای سودآوری بیشتر شرکت است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که تقسیم‌بندی فصل‌ها در اصل بازگشتی هوشمندانه به الگوی سنتی تلویزیون است؛ الگویی که در آن تماشاگران هر هفته منتظر قسمت تازه می‌ماندند. نتفلیکس با این روش سعی دارد هم مخاطبان را برای مدت طولانی‌تری درگیر نگه دارد و هم جریان درآمدی خود را تثبیت کند.
با این حال این استراتژی شمشیری دولبه است. اگر بخش اول فصل جذاب و پرهیجان نباشد، مخاطب ممکن است دیگر به بخش دوم بازنگردد. همچنین اگر فاصله میان دو بخش بیش از اندازه طولانی شود، اشتیاق اولیه به سردی می‌گراید. بنابراین موفقیت این مدل به شدت به کیفیت داستان و زمان‌بندی درست انتشار وابسته است. به نظر می‌رسد نتفلیکس این سیاست را عمدتاً برای سریال‌های پرطرفدار و تضمین‌شده اجرا می‌کند، زیرا می‌داند وفاداری مخاطبان به آثاری مانند چیزهای عجیب و غریب Stranger Things یا ونزدی Wednesday آن‌قدر بالاست که ریسک از دست دادن تماشاگر کمتر خواهد بود.
مقایسه با پلتفرم‌های ایرانی
در ایران نیز پلتفرم‌هایی مانند فیلیمو و نماوا تلاش کرده‌اند تا بخشی از بازار سریال‌سازی و پخش آنلاین را در دست بگیرند. این پلتفرم‌ها معمولاً از مدل سنتی انتشار هفتگی قسمت‌ها استفاده می‌کنند، روشی که شباهت زیادی به تلویزیون کلاسیک دارد. اگر آن‌ها تصمیم بگیرند مشابه نتفلیکس فصل‌های پرمخاطب را به دو بخش تقسیم کنند، چند پیامد قابل پیش‌بینی است. از یک سو می‌توان انتظار داشت که هیجان و گفت‌وگو پیرامون سریال‌ها برای مدت بیشتری ادامه پیدا کند و در نتیجه آثار ایرانی بیش از گذشته در فضای عمومی مطرح شوند. از سوی دیگر، خطر از دست دادن بخشی از مخاطبان هم وجود دارد، زیرا کاربران ایرانی معمولاً نسبت به کیفیت تولیدات داخلی حساس‌ترند و در صورت طولانی شدن وقفه، ممکن است تمایلی به ادامه تماشا نداشته باشند. همچنین باید توجه داشت که بازار ایران از نظر اشتراک پولی محدودتر است و سیاست‌هایی که بیش از حد بر سودآوری تأکید داشته باشند، می‌تواند واکنش منفی شدیدی به دنبال بیاورد.
سیاست انتشار چندمرحله‌ای سریال‌ها از سوی نتفلیکس، ترکیبی از اهداف اقتصادی و بازاریابی است که در عین حال تجربه تماشای مخاطب را نیز دستخوش تغییر می‌کند. این رویکرد توانسته برای آثار بزرگ و پرطرفدار موفق باشد اما در صورت اجرا بر روی سریال‌های تازه‌کار می‌تواند پرخطر و حتی شکست‌خورده باشد. برای ایران نیز چنین مدلی می‌تواند در صورتی موفق باشد که با کیفیت بالای محتوا، زمان‌بندی مناسب و احترام به مخاطب همراه شود. در غیر این صورت، به جای افزایش جذابیت، تنها باعث نارضایتی و ریزش مخاطب خواهد شد.