کشف رازهای آتشکده آذرجو

به گزارش پارسینه پلاس، روایت شده زرتشت به یستاف شاه دستور داد تا آتش مقدس جمشید را بیابد و به دارابگرد ببرد. آنجا یک آتشکده ساخت و آتش مقدس را در آن نگه داشت. از سال ۳۳۲ هجری قمری، نام این مکان به آتشکده آذرجو تغییر یافت.

همچنین باید توجه داشته باشیم که در تاریخ ایران، هیچ شاهی به نام یستاف یا یستاسف وجود ندارد. مسعودی در مروج الذهب و معادن الجواهر اشتباهاً به نام “یستاسف” اشاره کرده است که منظور او به احتمال زیاد “گشتاسپ” (Gushtasb) است. این موضوع نشان می‌دهد که او به نام‌ها و شخصیت‌های متفاوت در متون خود اشاره کرده است.

 

 

آتشکده آذرجو

آتشکده آذرجو یکی از بناهای تاریخی شهر داراب واقع در فاصله ۱۰ کیلومتری غرب شهر دارابگرد است. این آتشکده به شکل چهارتاقی با یک گنبد گرد ساخته شده و متاسفانه سقف اصلی آن در وضعیت ویرانی قرار دارد. نام “آذرجو” به معنای شهری از آتش انتخاب شده و این آتشکده در مقابل کوهی به نام “حفر سیاه” و چشمه‌ای طبیعی به نام “اغلان‌قز” به معنی “دختر و پسر” است واقع شده است. آتشکده آذرجو در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۵۶۰۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.

 

 

نامگذاری این آتشکده به نام آذرجو به دلیل وجود آتش (که به آن آذر می‌گویند) در داخل بنا و وجود یک رود روان کناری از آن (که به آن جو می‌گویند) انجام شده است. از رود کناری این آتشکده و استخری که در نزدیکی آن وجود داشت، اثری باقی نمانده است.

 

 

 

معماری آتشکده آذرجو

این اثر، که یک چهارتاقی از دوران ساسانی باقی‌مانده است، همانند بسیاری از چهارتاقی‌های دوران ساسانی، دارای پلان مربعی است. ساختار تاریخی این آتشکده از سنگ لاشه‌سنگ با استفاده از ملاط گچ دست‌کوب ساخته شده است. بدنه داخلی این اثر از لایه‌های گچی به عرض ۵ سانتیمتر تشکیل شده است. چهارتاقی‌ها عمدتاً مصارف مذهبی داشته‌اند و آتشکده‌ها نیز به عنوان مکان‌های مذهبی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.در کنار آن دو حلقه چاه سنگی در دل کوه تراشیده‌اند که از آن‌ها به عنوان مخزن اب برای دو آسیاب که در زیر ان قرار دارد استقاده می‌شده‌ است.

 

آتشکده آذرجو به عنوان یک نماد از معماری زادبومی ایرانی بسیار ارزشمند است. باید به اهمیت آتشکده‌ها در تاریخ و فرهنگ ایرانی توجه کنیم، امیدواریم که این سازه‌ها نیز مانند سایر ساختمان‌های تاریخی بازسازی و حفظ شوند. مصالح به کار رفته در این سازه از سنگ و گچ بوده و نمای آن با آجرهایی مربع‌شکل تزیین شده‌است. این چهارطاقی در سده گذشته دارای گنبد بوده که امروزه به درون آن فرو ریخته‌است. سقف گنبدی‌شکل آتشکده آجری بوده و با بلندایی نزدیک ۱۲ متر بر بالای سکوی مربع شکلی از سنگ و گچ برپا شده بوده‌است. سقف گنبدی بنا از نظر معماری حایز اهمیت بوده و جزو نخستین گنبدهای ایرانی به‌شمار می‌رفته‌است.